Σε επιστολή του προς τον αρχιγραμματέα της Αγίας Έδρας, καρδινάλιο Pietro Parolin, ο πάπας Φραγκίσκος ανατρέχει στην ιστορία και στις αξίες της ευρωπαϊκής ηπείρου και εκφράζει την επιθυμία του για αδελφοσύνη και αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από τάσεις ατομικισμού.
Ο πάπας Φραγκίσκος, στην επιστολή του προς τον καρδινάλιο Pietro Parolin, μοιράζεται το όραμά του για μια Ευρώπη του μέλλοντος, που θα την χαρακτηρίζει η αλληλεγγύη, η φιλία, η ενότητα, και η πίστη στο πνεύμα των ιδρυτών της ηπείρου.
Η επιστολή του Πάπα έρχεται σε μία περίοδο που η Αγία Έδρα και η Εκκλησία στην Ευρώπη γιορτάζει τρεις επετείους. Πρώτον, είναι η πεντηκοστή επέτειος της σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Αγίας Έδρας, με την παρουσία της ως Παρατηρητή στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Δεύτερον, η ίδρυση της Επιτροπής των Συνόδων Καθολικών Ιεραρχιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (COMECE), πριν από σαράντα χρόνια. Τρίτον, εφέτος είναι και η εβδομηκοστή επέτειος της Διακήρυξης Σούμαν που ενέπνευσε τη σταδιακή διαδικασία εποικοδόμησης της ηπείρου μας μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους.
Με αφορμή αυτές τις σημαντικές επετείους, ο Καρδινάλιος Parolin πρόκειται να πραγματοποιήσει επισκέψεις στις αρχές της ΕΕ, στην ολομέλεια της COMECE και στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο εγγύς μέλλον.
Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο
Στην επιστολή του που δόθηκε στην δημοσιότητα την Τρίτη 27 Οκτωβρίου, ο πάπας Φραγκίσκος υπογραμμίζει ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο, γεννήθηκε από τη συνειδητοποίηση ότι «η ενότητα είναι ισχυρότερη από τη σύγκρουση» και ότι η αλληλεγγύη μπορεί να είναι «τρόπος δημιουργίας ιστορίας», σημειώνοντας ότι αυτό το σχέδιο έχει αρχίσει να «δείχνει σημάδια κάποιας οπισθοδρόμησης» στις μέρες μας.
Η πανδημία Covid-19, σημειώνει ο Πάπας, «έχει αναδειχθεί ως ένα είδος ορόσημου, αναγκάζοντάς μας να πάρουμε θέση». Μπορούμε να συνεχίσουμε να την αντιμετωπίζουμε μόνοι μας, «αναζητώντας μονομερείς λύσεις σε ένα πρόβλημα που υπερβαίνει τα κρατικά σύνορα» ή ανακαλύπτοντας ξανά το μονοπάτι της αδελφοσύνης που ενέπνευσε και καθοδήγησε τους ιδρυτές της σύγχρονης Ευρώπης, ξεκινώντας από τον Robert Schuman.
Ευρώπη, βρες τον εαυτό σου
Επισημαίνοντας ότι μια εποχή ταχύτατων αλλαγών μπορεί να φέρει μαζί της «απώλεια ταυτότητας, ειδικά όταν υπάρχει έλλειψη κοινών αξιών», ο πάπας Φραγκίσκος καλεί την ήπειρό μας να βρει τον εαυτό της, επαναλαμβάνοντας τα λόγια του Πάπα Αγίου Ιωάννη Παύλου Β΄ στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, λέγοντας: «Βρες τον εαυτό σου, γίνε ο εαυτός σου».
Καλεί την Ευρώπη να μην κοιτά το παρελθόν της «ως ένα άλμπουμ αναμνήσεων», αλλά να ανακαλύψει ξανά τα «πιο βαθιά ριζωμένα ιδανικά» της. «Να είσαι ο εαυτός σου! Μην φοβάσαι τη χιλιετή ιστορία σου, η οποία είναι ένα παράθυρο ανοιχτό στο μέλλον περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν. Μην φοβάσαι τη δίψα σου για αλήθεια, η οποία, από τις μέρες της αρχαίας Ελλάδας, εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και έφερε στο φως τα βαθύτερα ερωτήματα κάθε ανθρώπου. Μην φοβάσαι τη δίψα για δικαιοσύνη που αναπτύχθηκε από τη ρωμαϊκή νομοθεσία και με τον καιρό έγινε σεβασμός για όλους τους ανθρώπους και τα δικαιώματά τους. Μην φοβάσαι τη δίψα σου για αιωνιότητα, εμπλουτισμένη από τη συνάντηση με την Ιουδαιοχριστιανική παράδοση που αντικατοπτρίζεται στην κληρονομιά της πίστης, της τέχνης και του πολιτισμού σου», γράφει.
Η Ευρώπη του μέλλοντος
Εμβαθύνοντας στο είδος της Ευρώπης που οραματιζόμαστε για το μέλλον και την ξεχωριστή συμβολή της στον κόσμο, ο πάπας Φραγκίσκος παρουσίασε τέσσερις εικόνες.
Πρώτον, μια «Ευρώπη που είναι φίλος για όλους». Ο πάπας Φραγκίσκος αναφέρει ότι οραματίζεται μια Ευρώπη όπου θα γίνεται σεβαστή η αξιοπρέπεια όλων, όπου κάθε άτομο θα εκτιμάται για την εγγενή του αξία και όχι ανάλογα με την οικονομική του θέση ή ως απλός καταναλωτής. Μια ήπειρο που θα προστατεύει τη ζωή σε κάθε στάδιο, από τη σύλληψη μέχρι το φυσικό της τέλος, καθώς και έναν τόπο που θα προωθεί την εργασία ως μέσο προσωπικής ανάπτυξης αλλά και δημιουργίας ευκαιριών απασχόλησης.
Η δεύτερη εικόνα που περιγράφει ο πάπας Φραγκίσκος είναι μια Ευρώπη που είναι οικογένεια και κοινότητα. Ο Πάπας γράφει ότι φιλοδοξεί η Ευρώπη να είναι ένας τόπος που σέβεται τη μοναδικότητα κάθε προσώπου και κάθε λαού, η οποία θα είναι γνήσια οικογένεια λαών, διαφορετικών αλλά συνδεδεμένων από μια κοινή ιστορία και από ένα κοινό πεπρωμένο.
Ο Πάπας περιγράφει την εικόνα μιας Ευρώπης «χωρίς αποκλεισμούς και γενναιόδωρη» που θα είναι φιλόξενη και όπου η ευσπλαχνία – υψηλότερη χριστιανική αρετή – θα ξεπερνά κάθε μορφή εγωισμού και αδιαφορίας. Με την αλληλεγγύη, που ζητά από εμάς να νοιαζόμαστε ο ένας τον άλλον, θα μας οδηγήσει να κατευθύνουμε τους πιο ευάλωτους προς την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη.
Καθώς η αλληλεγγύη εμπεριέχει και το να είμαστε οι πλησίον για τους άλλους, αυτό σημαίνει για την Ευρώπη να είναι πρόθυμη, μέσω της διεθνούς συνεργασίας να προσφέρει γενναιόδωρη βοήθεια σε άλλες ηπείρους, συμπεριλαμβανομένης της Αφρικής όπου υπάρχει ανάγκη επίλυσης των συγκρούσεων και επιδίωξης της βιώσιμης ανθρώπινης ανάπτυξης.
Η τέταρτη εικόνα που περιγράφει ο Πάπας είναι μια Ευρώπη που χαρακτηρίζεται από μια υγιή κοσμικότητα όπου θα είναι τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ, όπου ο Θεός και ο Καίσαρας θα παραμένουν ξεχωριστοί αλλά δεν θα αντιτίθενται. Ο Άγιος Πατέρας είπε ότι φαντάζεται την Ευρώπη να είναι ένας τόπος όπου οι πιστοί είναι ελεύθεροι να δηλώσουν την πίστη τους στο κοινό και να προβάλουν τις απόψεις τους στην κοινωνία.
Οι Χριστιανοί έχουν καθήκον
Οι Χριστιανοί σήμερα έχουν μεγάλη ευθύνη, αναφέρει ο πάπας Φραγκίσκος. Καλούνται να είναι το προζύμι στην αναζωογόνηση της συνείδησης της Ευρώπης και να βοηθήσουν στη δημιουργία διαδικασιών ικανών να ξυπνήσουν νέες δράσεις στην κοινωνία.
Ο Άγιος Πατέρας, κάλεσε όλους τους πιστούς να «συμβάλλουν με αφοσίωση, θάρρος και αποφασιστικότητα σε κάθε τομέα στον οποίο ζουν και εργάζονται».
Καθολική Φ. 283
