Το μήνυμα του πάπα Φραγκίσκου για την Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για τη Φροντίδα της Δημιουργίας του 2023 δημοσιεύεται με επίκεντρο το θέμα «Ας ρέει η δικαιοσύνη και η ειρήνη», εμπνευσμένο από τα λόγια του προφήτη Αμώς: «Ας ρεύσει σαν νερό το δίκαιο άφθονο και η δικαιοσύνη σαν χείμαρρος».
Στο μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για τη Φροντίδα της Δημιουργίας (που δόθηκε στην δημοσιότητα την Πέμπτη 25 Μαΐου ενόψει του εορτασμού του 2023 την 1η Σεπτεμβρίου) ο πάπας Φραγκίσκος επέλεξε το θέμα «Ας ρέει η δικαιοσύνη και η ειρήνη», εμπνευσμένο από τα λόγια του προφήτη Αμώς:«Ας ρεύσει σαν νερό το δίκαιο άφθονο και η δικαιοσύνη σαν χείμαρρος». Ο Πάπας ξεκινά σημειώνοντας ότι «ο Θεός θέλει να βασιλεύει η δικαιοσύνη- είναι τόσο απαραίτητη για τη ζωή μας ως παιδιά του Θεού που έχουν δημιουργηθεί κατ’ ομοίωσή του, όσο το νερό είναι απαραίτητο για τη φυσική μας επιβίωση».
Ο πάπας Φραγκίσκος καθιέρωσε για πρώτη φορά την 1η Σεπτεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για τη Φροντίδα της Δημιουργίας το 2015, χρησιμεύοντας ως ένας τρόπος για να ενθαρρύνει τους πιστούς σε όλο τον κόσμο να προσευχηθούν για το κοινό μας σπίτι. Η ετήσια ημέρα σηματοδοτεί επίσης την έναρξη μιας εκστρατείας που φέρνει τους χριστιανούς να προσευχηθούν και να εργαστούν από κοινού σε αυτό που ονομάζεται Περίοδος της Δημιουργίας, η οποία διαρκεί μέχρι τις 4 Οκτωβρίου, τη γιορτή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης. Οι ρίζες της ημέρας ανάγονται επίσης στον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο, ο οποίος ανακήρυξε την 1η Σεπτεμβρίου ως Ημέρα της Δημιουργίας για τους Ορθοδόξους το 1989, ακολουθούμενη από άλλες χριστιανικές ευρωπαϊκές εκκλησίες το 2001 και από τον πάπα Φραγκίσκο το 2015.
Καρδιές σε αρμονία
Υπενθυμίζοντας το αποστολικό του ταξίδι στον Καναδά τον Ιούλιο του 2022, και ειδικότερα την επίσκεψή του στους ιθαγενείς στις όχθες του Lac Ste. Anne στην Αλμπέρτα, ο Πάπας αναλογίστηκε πώς τόσοι πολλοί άνθρωποι ανά τους αιώνες έχουν βρει «παρηγοριά και δύναμη» από αυτά τα νερά, παρομοιάζοντας τη φυσική ομορφιά εκεί με τον «μητρικό καρδιακό παλμό της γης». Και όπως ακριβώς η καρδιά ενός μωρού στη μήτρα χτυπάει σε αρμονία με τη μητέρα, έτσι και εμείς «πρέπει να εναρμονίσουμε τους δικούς μας ρυθμούς ζωής με εκείνους της δημιουργίας, που μας δίνει ζωή».
«Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της Δημιουργίας, ας σταθούμε σε αυτούς τους καρδιακούς παλμούς: τους δικούς μας και εκείνους των μητέρων και των γιαγιάδων μας, τους καρδιακούς παλμούς της δημιουργίας και τους καρδιακούς παλμούς του Θεού. Σήμερα δεν χτυπούν αρμονικά- δεν εναρμονίζονται με τη δικαιοσύνη και την ειρήνη», γράφει.
Και καταδικάζοντας το γεγονός ότι πάρα πολλοί από τους αδελφούς και τις αδελφές μας εμποδίζονται να πιουν από αυτό το πανίσχυρο ποτάμι, ο Πάπας λέει: «Ας ακολουθήσουμε την κλήση μας να σταθούμε στο πλευρό των θυμάτων της περιβαλλοντικής και κλιματικής αδικίας και να βάλουμε τέλος στον παράλογο πόλεμο κατά της δημιουργίας».
Εσωτερικές και εξωτερικές έρημοι
Υπενθυμίζοντας τα λόγια του πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ που κάποτε παρατήρησε πως οι εξωτερικές έρημοι αυξάνονται λόγω των εσωτερικών ερήμων που έχουν γίνει τόσο μεγάλες, ο πάπας Φραγκίσκος κατήγγειλε την απληστία και τον εγωισμό σήμερα που διαταράσσουν τον κύκλο του νερού στον πλανήτη. Οι απειλές για τον πλανήτη μας και τις πηγές νερού είναι πολλές, σημειώνει: τα ορυκτά καύσιμα και η καταστροφή των δασών που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή- η εξάντληση και η ρύπανση των πηγών γλυκού νερού μέσω ακραίων πρακτικών όπως η υδραυλική ρωγμάτωση ή τα ανεξέλεγκτα μεγαλο-ορυχεία και η έντονη κτηνοτροφία.
Πρέπει να δράσουμε επειγόντως, για να δημιουργήσουμε έναν πιο βιώσιμο και δίκαιο κόσμο, σημειώνει ο Πάπας στο μήνυμά του, αναφερόμενος επίσης στις σοβαρές προειδοποιήσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή. Και τονίζει ότι είναι δυνατόν να αποτρέψουμε τα χειρότερα από το να συμβούν, αν όλοι ενωθούμε για να βρούμε πιο βιώσιμους τρόπους να ζούμε τώρα και για το μέλλον, και επανέλαβε ότι πολλά μπορούν να γίνουν αν ενωθούμε.
Προσωπική και κοινοτική μεταστροφή
Εξετάζοντας ιδιαίτερα τις χριστιανικές κοινότητες, ο Πάπας γράφει ότι όλοι μπορούμε να συμβάλουμε στην αλλαγή προς το καλό «αποφασίζοντας να μεταμορφώσουμε τις καρδιές μας, τον τρόπο ζωής μας και τις δημόσιες πολιτικές που κυβερνούν τις κοινωνίες μας».
Η μεταστροφή της καρδιάς μας είναι ένα βασικό σημείο εκκίνησης και αυτή η «οικολογική μεταστροφή» που ο Άγιος Ιωάννης Παύλος Β’ μας ενθάρρυνε να υιοθετήσουμε, γράφει ο Πάπας, περιλαμβάνει «την ανανέωση της σχέσης μας με τη δημιουργία, ώστε να μην τη βλέπουμε πλέον ως αντικείμενο προς εκμετάλλευση, αλλά να την αγαπάμε αντίθετα ως ιερό δώρο του Δημιουργού μας».
Στη συνέχεια, πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε, σημειώνει, και «ξεκινώντας από τον ευγνώμονα θαυμασμό προς τον Δημιουργό και τη δημιουργία του, ας μετανοήσουμε για τις “οικολογικές αμαρτίες” μας, όπως προέτρεψε ο αδελφός μου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος».
«Με τη βοήθεια της Θείας χάριτος», προσθέτει, «ας υιοθετήσουμε τρόπους ζωής που χαρακτηρίζονται από λιγότερα απόβλητα και περιττή κατανάλωση, ιδιαίτερα όταν οι διαδικασίες παραγωγής είναι τοξικές και μη βιώσιμες».
«Ας είμαστε όσο πιο προσεκτικοί μπορούμε όσον αφορά τις συνήθειες και τις οικονομικές μας αποφάσεις, ώστε όλοι να μπορούν να ευημερούν – οι συνάνθρωποί μας, όπου κι αν βρίσκονται, αλλά και οι μελλοντικές γενιές», αναφέρει.
Τα πράγματα που μπορούμε όλοι να κάνουμε είναι πολλά, συνεχίζει ο Πάπας, όπως η χρήση των πόρων με μέτρο, η ανακύκλωση των απορριμμάτων, η χρήση διαθέσιμων προϊόντων και υπηρεσιών που είναι περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινούπολεως, ο μακαριστός Πατριάρχης Δημήτριος Α΄ , καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής υπέρ της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος το 1989, επέλεξε την 1η Σεπτεμβρίου, Αρχή της Ινδίκτου, ως ημερομηνία της ετήσιας τέλεσής της. Στη συνέχεια, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών (του οποίου η Καθολική Εκκλησία δεν είναι επίσημο μέλος) αποφάσισε το 2007 να παρατείνει την τέλεσή της μέχρι την 4η Οκτωβρίου, ημέρα εορτής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, ονομάζοντάς την «Season of Creation» (Περίοδος της Δημιουργίας). Λίγο μετά την έκδοση της «Δοξασμένος Να’ Σαι» , ο πάπας Φραγκίσκος καθιέρωσε την Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής για τη Δημιουργία επίσημη και για την Καθολική Εκκλησία. Όπως είχε πει «θα προσφέρει στους μεμονωμένους πιστούς και στις κοινότητες μια κατάλληλη ευκαιρία να επιβεβαιώσουν την προσωπική τους κλήση να είναι διαχειριστές της δημιουργίας, να ευχαριστήσουν τον Θεό για το θαυμάσιο έργο που (ο Θεός) έχει εμπιστευθεί στη φροντίδα μας και να ικετεύσουν για τη βοήθεια (του Θεού) για την προστασία της δημιουργίας καθώς και τη συγχώρεση (του Θεού) για τις αμαρτίες που διαπράχθηκαν εναντίον του κόσμου στον οποίο ζούμε».
