Η ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία & τα σύνορα με την Ευρώπη: Η αλληλεγγύη της Κάριτας σε δράση

15.3.2022 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ:

Τις πρωινές ώρες της 24ης Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία ανακοίνωσε εισβολή στην Ουκρανία. Μέχρι σήμερα, 15 Μαρτίου 2022, άναυδη και σοκαρισμένη, η διεθνής κοινωνία παρακολουθεί την εξέλιξη του μεγαλύτερου και γρηγορότερα εξελισσόμενου δράματος που έχει ζήσει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.

Αυτή η στρατιωτική εισβολή έχει ολέθριες συνέπειες για την Ουκρανία αλλά και για την ειρήνη σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο, καταστρέφοντας ανθρώπινες ζωές τόσο μεταξύ του άμαχου πληθυσμού που πληρώνει το μεγαλύτερο τίμημα, όσο και στρατιωτών. Ισοπεδώνονται σπίτια, επιχειρήσεις, οι υποδομές της χώρας, ενώ ήδη υπάρχουν ελλείψεις τροφίμων και σε πολλές περιοχές δεν υπάρχει ρεύμα, θέρμανση, νερό. Η εισβολή αυτή έχει ήδη προκαλέσει ένα τεράστιο κύμα εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων προς την Ευρώπη: Πολωνία, Ρουμανία, Μολδαβία, Σλοβακία και Ουγγαρία είναι οι χώρες πρώτης υποδοχής και ανταπόκρισης σε αυτή τη νέα κρίση για την παγκόσμια ειρήνη ενώ, χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού πολέμου, ο φόβος για ένα πυρηνικό ατύχημα προκαλεί δέος σε όλη την ανθρωπότητα. Η οικονομική και ενεργειακή κρίση που ήδη βιώνουμε είναι μαθηματικά σίγουρο ότι θα ενταθεί ενώ ο παράλληλος οικονομικός πόλεμος Δύσης-Ανατολής έχει σίγουρα ανυπολόγιστες συνέπειες για τους λαούς όλου του κόσμου.

Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, πάνω από 2.952.026 άνθρωποι έχουν μέχρι σήμερα διαφύγει από τις μάχες στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων 500.000 παιδιών (UNICEF). Οι περισσότεροι πρόσφυγες έχουν διαφύγει στην Πολωνία (1.791.111), και στη σειρά των πρώτων χωρών υποδοχής ακολουθούν η Ρουμανία (453.432), η Μολδαβία (337.215) η Ουγγαρία (263.888), η Σλοβακία (213.000). Πάνω από 1.185.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά μέσα στην Ουκρανία σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία (UNHCR) ενώ 142.994 έχουν μετακινηθεί προς τη Ρωσία και 1.226 προς τη Λευκορωσία.

Οι μεγάλες κατηγορίες ανθρώπων που πλήττονται άμεσα από την κατάσταση που επικρατεί και οι οποίοι χρειάζονται τη βοήθεια της διεθνούς κοινότητας είναι:

Οι Ουκρανοί και άλλοι πολίτες που παραμένουν στην Ουκρανία και χρειάζονται τροφή, νερό, φάρμακα προκειμένου να επιβιώσουν.
Οι άνθρωποι που παίρνουν τον δρόμο του ξεριζωμού από τις εστίες τους μέσα στην Ουκρανία και μετακινούνται προς άλλες πόλεις, κυρίως γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι και άρρωστοι οι οποίοι χρειάζονται υποστήριξη σε όλη την πορεία αυτή μέχρι να φτάσουν σε ασφαλές μέρος.
Οι άνθρωποι που περνούν τα σύνορα, φιλοξενούνται σε ευρωπαϊκές χώρες και χρειάζονται άμεσα τροφή, στέγη, πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και την εξασφάλιση μιας νέας κανονικότητας. Άνθρωποι που δεν ξέρουνε αν θα μπορέσουν ποτέ να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και πώς θα είναι η κατάσταση στο μέλλον.

Η εξασφάλιση της ασφάλειας των ανθρωπιστικών διαδρόμων για τον άμαχο πληθυσμό και ο σεβασμός στο δίκαιο του πολέμου είναι μία ακόμα πρόκληση που ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπιστεί έντιμα και από τις δύο πλευρές.

Καθώς οι ανθρωπιστικές ανάγκες αυξάνονται καθημερινά, σε ολόκληρο τον κόσμο, η αλληλεγγύη προς τον ουκρανικό λαό είναι πολύ υψηλή. Πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει εκστρατείες βοήθειας και αλληλεγγύης. Καθώς τα γεγονότα εξελίσσονται γρήγορα, οι ομάδες της Κάριτας ανταποκρίνονται ήδη σε επείγουσες ανθρωπιστικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειας εκκένωσης των πόλεων στην Ουκρανία, της παροχής τροφής και στέγασης.

Από την άλλη, με λύπη διαπιστώνουμε ότι σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ήδη παρατηρούνται φαινόμενα ρατσισμού και επιθέσεων κατά υπηκόων τρίτων χωρών που ζούσαν στην Ουκρανία και προσπαθούν επίσης να διαφύγουν προς την Ευρώπη. Δυστυχώς γίνονται διακρίσεις μεταξύ Ουκρανών προσφύγων και ανθρώπων άλλων εθνικοτήτων. Φαινόμενα εκμετάλλευσης των προσφύγων έχουν ήδη καταγραφεί και γίνονται εκκλήσεις προς τις οργανώσεις και τους φορείς αρωγής να έχουν αυξημένα τα αντανακλαστικά τους ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι αυτοί.

Η ‘Ύπατη Αρμοστεία των Η.Ε. προβλέπει ότι περίπου 14.000.000 Ουκρανοί πολίτες θα επηρεαστούν από τον πόλεμο στην Ουκρανία ενώ περισσότεροι από 4.000.000 άνθρωποι θα αναζητήσουν προστασία και ανακούφιση στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες τους επόμενους μήνες.

Η παρακάτω λίστα, μολονότι καθόλου διεξοδική, είναι ενδεικτική των ενεργειών ανθρωπιστικού έργου που επιτελεί η Καθολική Εκκλησία μέσα από το δίκτυο της Κάριτας στις πληγείσες και συνοριακές περιοχές που δοκιμάζονται από αυτήν την κρίση:

Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΙΤΑΣ:

Η Κάριτας Ουκρανίας, με την υποστήριξη της Διεθνούς Κάριτας, προχώρησε στη δημιουργία Προγράμματος Εκτάκτων Αναγκών με τίτλο «Αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε επιθέσεις μεγάλης κλίμακας στην Ουκρανία» με διαχειριστή έργου την Κάριτας Ουκρανίας και υλοποίηση σε συνεργασία με την Κάριτας SPES («Ελπίδα»). (Η Ουκρανία έχει δύο εθνικές Κάριτας, την Κάριτας Ουκρανίας (λατινικό τυπικό) και την Κάριτας SPES (βυζαντινό τυπικό).

Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΙΤΑΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ:

Η Κάριτας Ουκρανίας και η Κάριτας Spes (Ελπίδα) βοηθούν ήδη χιλιάδες εσωτερικά εκτοπισθέντες Ουκρανούς πολίτες που αναζητούν απεγνωσμένα ένα ασφαλές καταφύγιο, τόσο στη δυτική Ουκρανία όσο και στο εξωτερικό παρέχοντας: κοινωνική υποστήριξη και βασικές πληροφορίες, τρόφιμα, πόσιμο νερό και πακέτα προσωπικής υγιεινής, καθώς και ένα ασφαλές μέρος για να κοιμηθούν, να φάνε και να πλυθούν. Το προσωπικό και οι εθελοντές της Κάριτας παρέχουν επίσης ασφαλή μεταφορά για τις οικογένειες που έχουν εκτοπιστεί ώστε να προσεγγίσουν τις οικογένειες ή φίλους που διαμένουν σε άλλα σημεία της χώρας που είναι ακόμα ασφαλή. Από την αρχή της κρίσης έχουν βοηθήσει πάνω από 70.000 άτομα. Έχουν μέχρι στιγμής προσφέρει:

Στέγη σε 21.966 άτομα, 2983 μόλις τις τελευταίες 48 ώρες.
Πάνω από 47.852 μερίδες φαγητού και 12.000 πακέτα προσωπικής υγιεινής. 1.200 άτομα λαμβάνουν καθημερινά ζεστό φαγητό.
Πάνω από 510 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας.
Κοινωνική, ψυχολογική υποστήριξη και προστασία σε πάνω από 5.300 άτομα.

Η ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΙΤΑΣ ΣΕ ΠΟΛΩΝΙΑ, ΣΛΟΒΑΚΙΑ, ΜΟΛΔΑΒΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ:

Οι Κάριτας των χωρών που συνορεύουν με την Ουκρανία έχουν κινητοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό των δυνατοτήτων τους. Σε συνεργασία με τις κρατικές αρχές, τις τοπικές Κάριτας, ενορίες, εργαζόμενους και εθελοντές και με την υποστήριξη του διεθνούς δικτύου της Κάριτας έχουν αναλάβει ήδη πρωτοβουλίες και προγράμματα υποστήριξης των προσφύγων από την Ουκρανία με διανομές σε είδη πρώτης ανάγκης όπως: φαγητό, ρουχισμό, υπνόσακους, κουβέρτες, είδη προσωπικής υγιεινής, νερό, κάρτες κινητής τηλεφωνίας και ασφαλή στέγαση.

Παρέχονται πληροφορίες, κοινωνική υποστήριξη από Κοινωνικούς Λειτουργούς και ψυχολόγους και παραπομπές σε κρατικές ή άλλες υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης.

ΕΛΛΑΔΑ:

Μέχρι τις 10.3.2022, στην Ελλάδα έχουν φτάσει περίπου 6.488 Ουκρανοί πρόσφυγες που εισέρχονται στη χώρα από τον Προμαχώνα και, εφόσον διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα αποκτούν αυτόματα άδεια παραμονής 90 ημερών. Εντός του διαστήματος των 90 ημερών, η Υπηρεσία Ασύλου θα τους παρέχει καθεστώς προστασίας για 1 έτος με δικαίωμα στην αγορά εργασίας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Για όσους δε διαθέτουν ταξιδιωτικά έγγραφα ή δεν έχουν εναλλακτική κατοικία, παρέχεται φιλοξενία στην προσφυγική δομή της Σιντικής που απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από τον Προμαχώνα. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου:https://migration.gov.gr/ukraine/

Επίσης, στον παρακάτω σύνδεσμο του Κοινωνικού Κέντρου της Κάριτας Ελλάς στον Νέο Κόσμο: https://caritas.gr/featured–gr/plirofories–tovs–ovkranovs–polites–pov–ftanovn–stin–ellada/