Στο μήνυμά του για την τέταρτη Παγκόσμια Ημέρα για τους παππούδες και τους ηλικιωμένους, που θα πραγματοποιηθεί στις 28 Ιουλίου 2024, ο Πάπας Φραγκίσκοςg την κατάσταση πολλών ηλικιωμένων σήμερα και τους διαβεβαιώνει: «Ο Θεός δεν εγκαταλείπει ποτέ τα παιδιά Του, ποτέ».
«Μη με απορρίψεις τον καιρό των γηρατειών μου» (πρβλ. Ψαλμ 71, 9): Αυτή η ειλικρινής έκκληση, παρμένη από τον Ψαλμό 71, είναι το θέμα της τέταρτης Παγκόσμιας Ημέρας για τους παππούδες, τις γιαγιάδες και τους ηλικιωμένους, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 28 Ιουλίου 2024.
Ο Πάπας Φραγκίσκος επέλεξε το θέμα για την Ημέρα, η οποία διοργανώνεται από την Ποντιφική Σύνοδο για τους Λαϊκούς, την Οικογένεια και τη Ζωή. Στο μήνυμά του για την Τέταρτη Παγκόσμια Ημέρα για τους παππούδες και τους ηλικιωμένους, ο Πάπας Φραγκίσκος διαβεβαιώνει τους αποδέκτες ότι «ο Θεός δεν εγκαταλείπει ποτέ τα παιδιά Του, ποτέ».
Χαρακτήρισε τους ηλικιωμένους ως «το σταθερό θεμέλιο» πάνω στο οποίο μπορούν να στηριχθούν «νέες» πέτρες, προκειμένου να ενωθούν στην ανέγερση ενός πνευματικού οικοδομήματος (πρβλ. Α΄ Πε 2, 5).
Ο φόβος της μοναξιάς
Τόσο η «βεβαιότητα για την εγγύτητα του Θεού σε κάθε στάδιο της ζωής όσο και ο φόβος της εγκατάλειψης, ιδιαίτερα στα γηρατειά και σε περιόδους πόνου», μπορούν να βρίσκονται στη Βίβλο, γράφει ο Πάπας Φραγκίσκος. Και αυτά τα λόγια «αντικατοπτρίζουν μια εντελώς προφανή πραγματικότητα».
«Πολύ συχνά, η μοναξιά είναι ο ζοφερός σύντροφος της ζωής μας ως ηλικιωμένοι και παππούδες και γιαγιάδες»
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτή τη μοναξιά», συνεχίζει ο Πάπας, «σε πολλά μέρη, κυρίως στις φτωχότερες χώρες, οι ηλικιωμένοι βρίσκονται μόνοι, επειδή τα παιδιά τους αναγκάζονται να μεταναστεύσουν». Ενώ περιγράφει την κατάσταση των ηλικιωμένων που έχουν μείνει στις εμπόλεμες περιοχές ως «τα μόνα σημάδια ζωής σε περιοχές όπου η εγκατάλειψη και ο θάνατος φαίνεται να κυριαρχούν».
Ο Πάπας αποδοκιμάζει επίσης τις πεποιθήσεις μερικών τοπικών πολιτισμών όπου οι ηλικιωμένοι «θεωρούνται ύποπτοι ότι χρησιμοποιούν τη μαγεία για να απομυζούν τις ζωτικές δυνάμεις των νέων» και έτσι κατηγορούνται για τα χτυπήματα της μοίρας που πλήττουν τους νέους.
Συνεχίζει αναφέροντας ότι «αυτή η κατηγορία ότι οι ηλικιωμένοι “στερούν από τους νέους το μέλλον τους” υπάρχει σήμερα παντού. Εμφανίζεται με άλλα προσωπεία ακόμη και στις πιο προηγμένες και σύγχρονες κοινωνίες».
Μια συνωμοσία γύρω από τη ζωή των ηλικιωμένων
«Ο ψαλμός που αναφέραμε παραπάνω», γράφει ο Πάπας, «μιλάει για μια συνωμοσία γύρω από τη ζωή των ηλικιωμένων». Και εξηγεί, ότι «η εγκατάλειψη των ηλικιωμένων δεν είναι τυχαία ή αναπόφευκτη, αλλά καρπός αποφάσεων -πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και προσωπικών – που δεν αναγνωρίζουν την άπειρη αξιοπρέπεια του κάθε ανθρώπου, “πέρα από κάθε περίσταση, κατάσταση ή συνθήκη που μπορεί να συναντήσει ποτέ το άτομο”».
«Το πέρασμα από το “εμείς” στο “εγώ” είναι ένα από τα πιο εμφανή σημάδια της εποχής μας».
Ο Άγιος Πατέρας εκφράζει την θλίψη του που «στις μέρες μας πολλές γυναίκες και άνδρες αναζητούν την προσωπική ολοκλήρωση σε μια ζωή όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητη και αποκομμένη από τους άλλους ανθρώπους». «Το πέρασμα από το “εμείς” στο “εγώ” είναι ένα από τα πιο εμφανή σημάδια της εποχής μας», γράφει.
«Η μοναξιά και η εγκατάλειψη έχουν γίνει επαναλαμβανόμενα στοιχεία στο σημερινό κοινωνικό τοπίο», λεεί ο Πάπας.
Ακολουθώντας τα βήματα της Ρουθ
Ο Άγιος Πατέρας στην συνέχεια παραθέτει την ιστορία της Ναομί από το βιβλίο της Ρουθ. Η Ναομί, όταν είχε γεράσει, παρότρυνε τις δύο κόρες της να την εγκαταλείψουν και να επιστρέψουν στις γενέθλιες πόλεις και τα σπίτια τους. Η Ναομί θεωρεί τον εαυτό της βάρος και θεωρεί ότι είναι καλύτερα να κάνει στην άκρη.
Η μία από τις κόρες της κάνει αυτό που της προτείνει η μητέρα. Η άλλη, η Ρουθ, «δεν φεύγει από το πλευρό της Ναομί και, προς έκπληξή της, της λέει: “Μη με πιέζεις να σε αφήσω” (Ρουθ 1, 16)», γράφει ο Άγιος Πατέρας. «Η Ρουθ δεν φοβάται να αμφισβητήσει τα έθιμα και τα ενδογενή πρότυπα σκέψης».
Το μήνυμα του Αγίου Πατέρα καταλήγει με μια έκκληση: «Στη θέση της εγωκεντρικής στάσης που οδηγεί στη μοναξιά και την εγκατάλειψη, ας δείξουμε αντ’ αυτού την ανοιχτή καρδιά και το χαρούμενο πρόσωπο των ανδρών και των γυναικών που έχουν το θάρρος να πουν “δεν θα σε εγκαταλείψω” και να ξεκινήσουν ένα διαφορετικό μονοπάτι».
Και μεταφέρει την ευλογία και τις προσευχές του, «σε όλους εσάς, αγαπητοί παππούδες και γιαγιάδες και ηλικιωμένοι, και σε όλους όσους είναι κοντά σας».
