Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην πρωτεύουσα της Σαρδηνίας, το Κάλιαρι, στις 22 Σεπτεμβρίου ο Πάπας είπε ότι οι άνθρωποι πρέπει να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πρόσωπο παρά στο κέρδος.
“Πρέπει να υπάρξει μια ανανεωμένη προσέγγιση στον άνθρωπο και την εργασία”. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο πάπας Φραγκίσκος στους “νέους ανέργους, αυτούς που ζουν από τα επιδόματα ανεργίας, τα άτομα με προσωρινές συμβάσεις εργασίας, τους επιχειρηματίες και τους εμπόρους που βρίσκουν δυσκολίες στο να συνεχίσουν την δραστηριότητά τους”. Το ταξίδι μέσα από την οικονομική κρίση είναι οδυνηρό και ο Φραγκίσκος μίλησε γι' αυτό, παραπέμποντας στην δική του προσωπική εμπειρία και στις κοινωνικές δράσεις των προκατόχων του Ιωάννη Παύλου του Β΄ και Βενεδίκτου του ΙΣΤ΄.
Ο Πάπας γύρισε νοερά δέκα χρόνια πριν, όταν η Αργεντινή ήταν στο έλεος της οικονομικής κρίσης. Παρά τον εντυπωσιακό αριθμό ανθρώπων που συγκεντρώθηκαν στο Κάλιαρι για να ακούσουν το μήνυμα του Πάπα, το κλίμα ήταν λιγότερο εορταστικό από ό,τι συνήθως. Το μήνυμα του Πάπα ήταν ξεκάθαρο: Η προσοχή μας, είπε, πρέπει να ξεφύγει από τα κέρδη και να στραφεί περισσότερο
προς τον άνθρωπο και το κοινό καλό. Η κρίση στην απασχόληση είναι μια θηλιά γύρω από το λαιμό των κατοίκων της Σαρδηνίας, το νησί το οποίο ο Πάπας επέλεξε να επισκεφθεί, ως μέρος των ποιμαντικών του επισκέψεων στην Ιταλία, οι οποίες ξεκίνησαν με το ταξίδι του προς τον νότο και το νησί της Λαμπεντούζα. Εκεί, ο Φραγκίσκος μίλησε για την τραγική κατάσταση της μετανάστευσης. Στη Σαρδηνία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανεργία. Ο πάπας Φραγκίσκος έφτασε αεροπορικώς στην Σαρδηνία. Όταν έφτασε, επιβιβάστηκε σε ένα μπλε Ford και πλησίασε μια ομάδα ατόμων με ειδικές ανάγκες που είχαν συγκεντρωθεί στο αεροδρόμιο Elmas για να τον χαιρετήσουν. Εκείνος χαμογέλασε και τους έγνεψε εγκάρδια από το ανοιχτό παράθυρο του αυτοκινήτου.
Αμέσως μετά πήγε στο κέντρο υποδοχής μεταναστών του αεροδρομίου το οποίο εκείνη την στιγμή παρείχε καταφύγιο σε 150 μετανάστες. «Ο πατέρας μου πήγε στην Αργεντινή, όταν ήταν νέος, γεμάτος όνειρα και ελπίδες στη σκέψη ότι πηγαίνει στην Αμερική και αντ' αυτού βρέθηκε αντιμέτωπος με την κρίση του ‘30. Έχασαν τα πάντα, δεν υπήρχαν δουλειές», είπε ο Φραγκίσκος εκτός κειμένου στους εργάτες του Κάλιαρι. «Όταν ήμουν παιδί, τον είχα ακούσει να μιλά γι’ αυτό. Εγώ δεν το είδα με τα μάτια μου καθώς δεν είχα γεννηθεί ακόμα, αλλά ένιωσα αυτό τον πόνο στο σπίτι, είχαν μιλήσει γι’ αυτόν. Ξέρω γι’ αυτό τον πόνο, αλλά σας λέω, μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια. Γνωρίζω πολύ καλά ότι πρέπει να κάνω ό,τι μπορώ ώστε τα λόγια ενθάρρυνσης να μην ακουστούν σαν όμορφα λόγια, να μην μοιάζουν με το είδος του ευγενικού χαμόγελου που παίρνετε από έναν υπάλληλο. Όχι, δεν είναι αυτό που θέλω. Θέλω να αισθανθείτε θάρρος στο εσωτερικό σας, και να αφήσετε αυτό το θάρρος να σας εμπνεύσει για να κάνετε τα πάντα. Πρέπει να το κάνω αυτό ως ποιμένας και ως άνθρωπος: πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτή την ιστορική πρόκληση μαζί, με έξυπνο τρόπο».
«Αυτή είναι η δεύτερη ιταλική πόλη που επισκέπτομαι . Η πρώτη ήταν η Λαμπεντούζα. Είναι και τα δύο νησιά. Στη Λαμπεντούζα είδα τον πόνο τόσων ανθρώπων που διακινδυνεύουν τη ζωή τους σε αναζήτηση μιας αξιοπρεπούς ζωής, κάπου όπου θα μπορούν να κερδίσουν τα προς το ζην και να βρουν υγεία. Είδα πως εκείνο το νησί είχε αποφασίσει να μην απομονωθεί και να καλωσορίζει τους μετανάστες με όποια μέσα διαθέτει. Εκείνοι που καλωσορίζουν τους άλλους είναι ένα παράδειγμα για όλους μας», τόνισε ο Πάπας. «Βλέπω επίσης πόνο εδώ, σε αυτό το νησί. Κάποιος από εσάς μου είπε ότι αυτός ο πόνος μείωσε τη δύναμή σας, αφαίρεσε την ελπίδα σας. Ο πόνος που προκαλείται από την ανεργία και σας οδηγεί -με συγχωρείτε αν χρησιμοποιώ τέτοια μεγάλα λόγια, αλλά λέω την αλήθεια- να αισθάνεστε ότι η ζωή σας δεν έχει αξιοπρέπεια. Όπου δεν υπάρχει δουλειά, δεν υπάρχει αξιοπρέπεια. Και αυτό το πρόβλημα δεν είναι μόνο στη Σαρδηνία, ή την Ιταλία, ή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι συνέπεια της παγκόσμιας επιλογής ενός οικονομικού συστήματος που έχει επιφέρει αυτή την τραγωδία, ένα οικονομικό σύστημα το οποίο έχει ως είδωλο το χρήμα. Ο Θεός δεν ήθελε τα είδωλα να είναι το κέντρο του κόσμου, αλλά οι άνδρες και οι γυναίκες των οποίων η εργασία κάνει τον κόσμο να προχωρήσει. Όμως, το τρέχον ανήθικο σύστημα έχει ένα είδωλο στο κέντρο του και ο κόσμος λατρεύει αυτό το θεό, που είναι το χρήμα. Το χρήμα κυβερνά. Ο καθένας είναι σκλάβος για τις ανάγκες αυτού του ειδώλου. Ο καθένας μπαίνει στη μέση για να υπερασπιστεί αυτό το είδωλο, αφήνοντας έξω αυτούς που βρίσκονται στα άκρα του ηλικιακού φάσματος. Οι ηλικιωμένοι υποφέρουν, επειδή δεν υπάρχει χώρος γι' αυτούς σε αυτόν τον κόσμο. Μερικοί αναφέρονται σε αυτή την αδιαφορία για τους ηλικιωμένους, σε αυτή την έλλειψη μέριμνας για αυτούς, ως ένα είδος κρυφής ευθανασίας. Και οι νέοι άνθρωποι υποφέρουν κι εκείνοι, καθώς δεν μπορούν να βρουν δουλειά», συνέχισε ο Πάπας. «Αλλά δεν υπάρχει μέλλον για έναν κόσμο στον οποίο δύο γενιές νέων ανθρώπων δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Πρέπει να προσευχόμαστε για δουλειά, δουλειά, δουλειά. Εργασία σημαίνει αξιοπρέπεια, αυτό σημαίνει να φέρεις φαγητό στο τραπέζι, αγαπώντας. Με την υπεράσπιση ενός ειδωλολατρικού οικονομικού συστήματος που ενθαρρύνει μια κουλτούρα απόβλητων, παραμελούμε τους παππούδες μας και τους νέους ανθρώπους. Πρέπει να πούμε “όχι” σε αυτή την κουλτούρα των απόβλητων, πρέπει να πούμε “θέλουμε ένα δίκαιο σύστημα που επιτρέπει σε όλους να προχωρήσουν”. “Πρέπει να πούμε ότι δεν θέλουμε αυτό το παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα που είναι τόσο επιβλαβές για εμάς. Οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι στο κέντρο, όπως ακριβώς ο Θεός θέλησε. Όχι τα χρήματα”».
«Έγραψα κάποια πράγματα που ήθελα να σας πω, αλλά τώρα που είστε εδώ μπροστά μου, τα λόγια αυτά μου ήρθαν και θα ήθελα να τα μοιραστώ μαζί σας. Θα στείλω ένα γραπτό αντίγραφο αυτών που επρόκειτο να πω στον επίσκοπο, αλλά τώρα θέλω να σας πω αυτό: Είναι εύκολο να πούμε “δεν χάνουμε την ελπίδα μας”, αλλά και σε όλους εκείνους με ή χωρίς δουλειά, λέω: Μην αφήσεις να πάρουν την ελπίδα σου μακριά σου. Η ελπίδα μπορεί να είναι σαν τα κάρβουνα κάτω από την τέφρα. Ας βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο φυσώντας την τέφρα. Η ελπίδα μάς βοηθά να προχωρήσουμε. Αυτό δεν είναι αισιοδοξία, είναι κάτι άλλο. Πρέπει όλοι μας να καλλιεργούμε την ελπίδα. Είναι δική μας, δική σας, του καθενός. Γι' αυτό σας λέω να μην αφήσετε να πάρουν την ελπίδα μακριά σας. Αλλά πρέπει να είμαστε έξυπνοι, γιατί ο Κύριος μας λέει ότι τα είδωλα είναι πιο έξυπνα από εμάς. Μας ενθαρρύνει να είμαστε έξυπνοι σαν τα φίδια, αλλά καλοί σαν τα περιστέρια. Πρέπει να είμαστε έξυπνοι και να λέμε τα πράγματα όπως είναι. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα είδωλο στο κέντρο του οικονομικού και βιοτικού συστήματος και αυτό δεν είναι σωστό. Ας πολεμήσουμε όλοι μαζί για να βάλουμε την οικογένεια και τους ανθρώπους στο επίκεντρο και να προχωρήσουμε μπροστά. Μην αφήσετε να σας πάρουν την ελπίδα μακριά σας».
Ο Πάπας κάλεσε όλους να προσευχηθούν μαζί του. Στο αεροδρόμιο ένα αγόρι 7 χρονών, ο Φραγκίσκος, έδωσε στον Πάπα ένα μπουκέτο λευκά και κίτρινα τριαντάφυλλα, τα χρώματα του Βατικανού. Ένα άλλο μικρό αγόρι, ο Αντώνιο, έδωσε στον Πάπα ένα πιάτο που έφτιαξε ένας κεραμοποιός από το Assemini, με ζωγραφισμένη στο κέντρο του μια εικόνα του αεροπλάνου της Savoia Marchetti που απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Elmas, κατευθυνόμενο προς το Μπουένος Άιρες το 1925.
