Σε μια μακροσκελή συνέντευξη (30 σελίδες!) με τον π. Antonio Spadaro, διευθυντή του περιοδικού Civilta Cattolica ο πάπας Φραγκίσκος απαντά σε ερωτήματα σχετικά με την προσωπική του ζωή, την εμπειρία του μέσα στη Εκκλησία, τις πεποιθήσεις του και επίσης σχετικά με το όραμα που έχει για την Εκκλησία και την αποστολή της μέσα στις ανάγκες του σημερινού κόσμου. Η συνέντευξη δόθηκε στα τέλη του Αυγούστου και δημοσιεύτηκε συγχρόνως από πολλά καθολικά περιοδικά σε πολλές χώρες του κόσμου.
Στο ερώτημα ποιος είναι ο Γεώργιος Μπεργκόλιο, (το κοσμικό του όνομα ) απαντά είναι ένας άνθρωπος αμαρτωλός, λίγο αφελής, αλλά κυρίως ένας αμαρτωλός, προς τον οποίο ο Κύριος κοίταξε με ευσπλαχνία.
Στο ερώτημα πώς προσεύχεται απαντά απλά , ότι προσεύχεται το πρωί με την ακολουθία των ωρών, του αρέσουν τα λόγια των ψαλμών, μετά τελεί τη θεία λειτουργία. Το απόγευμα έχει μια ώρα ατομικής προσευχής όπου ξαναβλέπει τα γεγονότα και της υποθέσεις της ημέρας . Τονίζει το ρόλο της μνήμης. Πώς μπορούμε να επαναφέρουμε τα γεγονότα που ζήσαμε τις εμπειρίες και να τα δούμε όλα μπροστά στο Θεό, μέσα στο δικό του φως και να τα κατανοήσουμε μέσα στο δικό του σχέδιο. Άλλες φορές προσεύχεται στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, όπως για παράδειγμα περιμένοντας στον οδοντίατρο.
Πρώτα από όλα το Ευαγγέλιο: Η Εκκλησία μιλά για πολλά, αναφέρει ο πάπας, αλλά αυτό που πρέπει να δώσει στον άνθρωπο είναι το Ευαγγέλιο. Η Καλή Αγγελία της αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο όπως αυτή μας φανερώθηκε με τον Ιησού Χριστό, τα έργα του, τα λόγια και όλη τη ζωή του. Γι αυτό και ο λόγος της Εκκλησίας και η πράξη της πρέπει να εκφράζει ευσπλαχνία. Ο πάπας εξηγεί αυτό τη σημείο. Η ευσπλαχνία είναι αυτό που δίνει ζωή, και πνοή. Οι ηθικές τοποθετήσεις της Εκκλησίας χρειάζονται, αλλά δεν πρέπει να είναι στεγνές. Ο ίδιος δεν αναφέρεται συχνά σε αυτές και ορισμένοι τον μέμφονται γι αυτό. Πολλές φορές δεν εμπνέονται από το αναγκαίο πνεύμα ευσπλαχνίας. Τονίζει μάλιστα ότι η Εκκλησία είναι σαν ένα υπαίθριο νοσοκομείο μετά τη μάχη. Είναι επείγον να φροντίσει τους πληγωμένους και να κλείσει τις πληγές. Κάποιος μπορεί να έχει και άλλες αρρώστιες, χοληστερίνη, να έχει αναπνευστικό, αλλά το πρώτο είναι να φροντίσει τις πληγές. Να δείξει ευσπλαχνία, την ευσπλαχνία του Χριστού, σε όσους είναι πληγωμένοι από τη ζωή, απογοητευμένοι, απόκληροι, φτωχοί, ταπεινοί, ακόμη και όσοι αισθάνονται ότι η Εκκλησία τους ξεχνά ή τους απορρίπτει όπως οι ομοφυλόφιλοι, οι διαζευγμένοι κ.α.
Η στενότητα των ηθικών κρίσεων, η στειρότητα μιας θρησκευτικότητας χωρίς αγάπη και ευσπλαχνία είναι κατά τον πάπα μια αρρώστια μέσα στην Εκκλησία. Συχνά οι κληρικοί , τονίζει, οχυρώνονται πίσω από μια τέτοια σκληρότητα, ή από ένα επαγγελματισμό και επιδίωξη καριέρας. Αυτή τη στειρότητα εννοούσε όταν πριν κάποιο καιρό μίλησε για νοοτροπία που θυμίζει γεροντοπαλίκαρα ή γεροντοκόρες. Μια ηθική που δεν δίνει ζωή είναι άχρηστη και τελικά καταρρέει σαν χάρτινος πύργος.
Σχετικά με τον τρόπο διαποίμανσης της Εκκλησίας ο πάπας τονίζει ότι οι αποφάσεις και οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται προετοιμασία, συνεννόηση και χρόνο για να ωριμάσουν. Χρειάζεται αναζήτηση. Όσοι έχουν έτοιμες απαντήσεις σφάλλουν. Δεν πρέπει να φοβόμαστε τα ερωτήματα, τις αμφιβολίες. Αναφέρεται μάλιστα και σε παλαιότερα χρόνια όταν ήταν σε θέση διοικητική ως επίσκοπος στον Μπουένος Άιρες ή πιο πριν ακόμη σαν ηγούμενος των Ιησουιτών στην Αργεντινή. Τότε, μάλιστα ομολογεί ότι ήταν πολύ νέος, τριάντα έξι ετών, (πράγμα τρελό, λέει χαρακτηριστικά) και ενεργούσε απότομα, αυταρχικά, θεωρούσε ότι όλα έπρεπε να γίνουν γρήγορα. Ομολογεί ότι ο τρόπος του πλήγωσε πολλούς και δημιούργησε εντάσεις. Αυτό του δίδαξε ότι οι βαθιές μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο και ωρίμανση.
Σχετικά με τη θέση των γυναικών στην Εκκλησία αναφέρει ότι αν και ο δρόμος προς την ιεροσύνη είναι κλειστός, ωστόσο, η Εκκλησία πρέπει να βρει έναν τρόπο να ακούσει καλύτερα τις γυναίκες και να ανοίξει περισσότερος χώρος σε αυτές. Δεν χρειάζεται όμως, τονίζει , μια αντικατάσταση των ανδρών από τις γυναίκες. Αυτές πρέπει να προτείνουν το δικό τους τρόπο τη δική τους θεώρηση. Η αξία και η αξιοπρέπεια είναι κοινή για όλους μέσα στην Εκκλησία. Αυτό που πρέπει να δούμε είναι ο διαφορετικό ρόλος.
Ο πάπας αναφέρεται ακόμη σε όσα τον επηρέασαν στην προσωπική του μόρφωση: Αναφέρεται στον Ντοστογιέφσκι, στη μουσική του Μότσαρτ, στην τέχνη του Καραβάτζιο. Στο ερώτημα αν είναι αισιόδοξος απαντά ότι προτιμά την χριστιανική αρετή της ελπίδας από την ψυχική διάθεση της αισιοδοξίας. Η ελπίδα βασίζεται στην αλήθεια και στην αγάπη του Χριστού. Η αισιοδοξία αλλάζει σύμφωνα με τις ψυχικές διαθέσεις μας.
π. Θεόδωρος Κοντίδης
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Στα ελληνικά η συνέντευξη του πάπα Φραγκίσκου θα δημοσιευθεί στο περιοδικό του «Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Επιστημών» των πατέρων Ιησουιτών «Ανοιχτοί Ορίζοντες», στο τεύχος Νοεμβρίου.
