ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΩΝ ΣΥΡΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
« Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 17ο – 19ο ΑΙΩΝΑ»
Στις 22 Ιουνίου 2014, ημέρα Κυριακή και ώρα 8.30 μ.μ., στην όμορφη Ποσειδωνία και στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημοτικού κτιρίου που φέρει την ονομασία «Έπαυλη Τσιροπινά», στο οποίο στεγαζόταν το Δημαρχείο του πρώην Δήμου Ποσειδωνίας και όπου τώρα λειτουργεί η Υπηρεσία της Δημοτικής Ενότητας Ποσειδωνίας, πραγματοποιήθηκε από το Σύνδεσμο Ελλήνων Καθολικών Σύρου, μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Η ιστορία της Εκπαίδευσης στη Σύρο κατά τον 17ο-19ο αιώνα».
Το βιβλίο, που είναι συμβολή στην Ιστορία και τον Πολιτισμό στη Σύρο, είναι έργο της αγαπητής μας Συμπατριώτισσας Εκπαιδευτικού κ. Ελπίδας Πρίντεζη – Καμπέλη, Διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και σήμερα Σχολικής Συμβούλου Προσχολικής Αγωγής στο Νομό Κυκλάδων.
Πρόκειται για μια σπουδαία επιστημονική και τεκμηριωμένη μελέτη, η οποία εξετάζει και διερευνά τον τρόπο, τις μεθόδους και τα μέσα εκείνων που, με περίσσια αγάπη, μέγιστο ζήλο και αδιάκοπες κοπιαστικές προσπάθειες και θυσίες, είχαν θέσει, ως μέγιστο στόχο στη ζωή τους, την εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών μέσα σε μια πορεία τριακοσίων, περίπου, χρόνων, κατά την οποία παίρνει ζωή η εκπαίδευση στη Σύρο και ειδικότερα στην Άνω Σύρο.
Στη μελέτη της αυτή η κ. Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, καταπιάνεται με μια πολύ δύσκολη και επίπονη συνεχή πολυετή εργασία, διαρκούς έρευνας στις πηγές, εξεύρεσης, συλλογής και ταξινόμησης των απαραίτητων ιστορικών και άλλων χρήσιμων, για τη σύνθεση του έργου της, στοιχείων. Στους τόσους και τους όποιους κόπους της και τις δύσκολες καταστάσεις που συνάντησε στην πορεία, αντιπαρέβαλε το ανοιχτό της μυαλό, τη σπουδαία επιστημονική της κατάρτιση και τις πολλαπλές συγγραφικές της ικανότητες. Με τη δυναμικότητα και την αποφασιστικότητα που τη διακρίνει, ξεπέρασε με επιτυχία όλες τις δυσκολίες και έφθασε αισίως, και με άριστα, στην υλοποίηση του μεγάλου της στόχου. Συνέθεσε ένα αξιόλογο βιβλίο, σε μέγεθος φύλλου χαρτιού Α4 και με 678 σελίδες. Το αξιόλογο αυτό έργο αφήνει σήμερα στη γενέτειρά της, την Αρχόντισσα των Κυκλάδων, Σύρο, στην Επιστήμη και στην Εκπαιδευτική Κοινότητα.
Στην αρχή του Βιβλίου, αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και τα εξής :
*** Στόχοι της παρούσας διατριβής, ήταν η έρευνα για την Εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών στη Σύρο, από τους καθολικούς μοναχούς Καπουτσίνους και Ιησουίτες και από τις μοναχές Ουρσουλίνες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αξιοποιώντας πρωτογενείς πηγές κυρίως από τα Αρχεία των Μονών τους, καθώς και έρευνα για τη Δημόσια Εκπαίδευση μετά τη σύσταση του Ελληνικού κράτους……
Τα συμπεράσματα της έρευνας έδειξαν ότι: Η έναρξη της Εκπαίδευσης στη Σύρο σηματοδοτείται το 1633 με την ίδρυση του «Σχολείου» των Καπουτσίνων. Το 1744 ιδρύεται σχολείο και από τους Ιησουίτες, οι οποίοι φέρνουν από την Τήνο το 1745 τις Ουρσουλίνες, στις οποίες ανέθεσαν την εκπαίδευση των κοριτσιών. Με τη σύσταση και τη λειτουργία του Δημόσιου Σχολείου Αρρένων Σύρου, το Μάρτιο του 1836, ο καθολικός κλήρος παραδίδει οριστικά, τη σκυτάλη της Εκπαίδευσης των αγοριών, στο Δήμο Σύρου σύμφωνα με τον «Περί Ίδρυσης Δημοτικών Σχολείων» νόμο του Ελληνικού κράτους……***.
Προλογίζοντας το Βιβλίο οι κ.κ. Χαράλαμπος Μπαμπούνης-Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και Απόστολος Παπαϊωάννου – Καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, γράφουν :
*** Η εργασία αυτή της κ. Ελπίδας Πρίντεζη υποβλήθηκε, στην πρώτη της μορφή ως διδακτορική διατριβή: «Η ιστορία της εκπαίδευσης στην Άνω Σύ-ρο,17ος-19ος αιώνας», στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και εγκρίθηκε με “ άριστα “. Όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα ζητήματα έρευνας της εξέλιξης της εκπαίδευσης και των θεσμών της, χρειάζεται να συνεκτιμηθεί ένα πλήθος στοιχείων, των οποίων η προσέγγιση απαιτεί την επικουρία και άλλων επιστημών, ενώ η κατανόησή τους χρειάζεται τη συνδρομή πολλαπλών γνωστικών πεδίων, που άπτονται μεταξύ άλλων, της εκκλησιαστικής ιστορίας, των παιδαγωγικών, της δημόσιας διοίκησης, της οικονομίας, της βιβλιοθηκονομίας και της ιστορίας της παιδικής ηλικίας. Για τις ανάγκες της εργασίας αυτής, η συγγραφέας αναζήτησε γραπτά κατάλοιπα στα Αρχεία της Μονής Ιησουϊτών Σύρου, της Μονής Καπουτσίνων Σύρου, της Καθολικής Επισκοπής, στο Ιστορικό Αρχείο του τέως Δήμου Άνω Σύρου (Ι.Α.Δ.Α.Σ.), των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.)-υπηρεσία Κυκλάδων και Αθήνας-, στις Βιβλιοθήκες των Ιησουϊτών Αθήνας, των Καλογραιών Αγίου Ιωσήφ Αθήνας, της Εθνικής Βιβλιοθήκης και αλλού.
Η εργασία, απαντά με επιτυχία στα ερωτήματα για την κατάσταση της εκπαίδευσης και της παιδείας στη Σύρο, κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για την ίδρυση των Καθολικών Μονών, αλλά και σχολείων (σύσταση, οργάνωση και διάρκεια, μέθοδος, εκπαιδευτικό προσωπικό και μαθητικό δυναμικό), για την εκπαίδευση των δύο φύλων και τη συνεκπαίδευση, για το ρόλο του θεάτρου στην παιδεία, για τη «μετάβαση» της εκπαίδευσης των παιδιών από τον έλεγχο της Καθολικής Εκκλησίας στο συγκροτημένο Ελληνικό κράτος.
Κάποτε μας είχε δοθεί η ευκαιρία να υποστηρίξουμε, ότι η προσπάθεια για την ανίχνευση των νησιών μας εξελίσσεται ανοδικά. Η έρευνα έχει πολλά να προσφέρει προς την κατεύθυνση αυτή. Η παραδοσιακή αλλά και σύγχρονη θεματολογία, θα έλκει πάντοτε και θα ρίχνει φως στον αγώνα αυτού του τόπου και στην αγωνία του για ζωή. Το ίδιο υποστηρίζουμε και σήμερα και θα υποστηρίζουμε κάθε φορά που θα έχουμε δείγματα ερευνητικής και συγγραφικής συνέπειας, όπως το ανά χείρας βιβλίο της κ. Ελπίδας Πρίντεζη, δείγμα της μορφής αυτής, υπό την έννοια ότι το πνεύμα ασκείται σε θέματα ουσίας και συνθήκες ενθαρρυντικές, στο βαθμό που είναι ενθαρρυντικές οι προκλητικές συγκυρίες και οι προκλήσεις της εποχής μας***.
 |
Η Συγγραφέας του Βιβλίου κα Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, αναφέρει στην Εισαγωγή του Βιβλίου της :
***«……Η έλλειψη μιας ολοκληρωμένης και τεκμηριωμένης σε βάθος, επιστημονικής έρευνας, για την Ιστορία της Εκπαίδευσης στην Σύρο, στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, κατά τον 17ο-19ο αιώνα, ήταν ο λόγος, για το ξεκίνημα της παρούσας μελέτης. Στόχος της ήταν η έρευνα και η συλλογή πληροφοριών, για τα Σχολεία των Καθολικών Μοναχικών Ταγμάτων, Καπουτσίνων, Ιησουιτών και Ουρσουλινών, που λειτούργησαν στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο νησί, αλλά και μετά την σύσταση του Ελληνικού κράτους. Πότε και για ποιο σκοπό ιδρύθηκαν, πώς λειτούργησαν, τι μαθήματα διδάσκονταν και σε ποια γλώσσα, ποιο το διδακτικό τους επίπεδο, η οργάνωση, η μέθοδος διδασκαλίας και τέλος, από πότε το νεοσύστατο ελεύθερο Ελληνικό κράτος, ανέλαβε την ευθύνη για την Εκπαίδευση των παιδιών στην Άνω Σύρο. Αυτά ήταν μερικά από τα βασικά ερωτήματα, στα οποία προσπάθησε να δώσει απάντηση η παρούσα μελέτη, σε συνδυασμό με τις επικρατούσες ιστορικο-θρησκευτικο-οικονομικές συνθήκες του νησιού, κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Επειδή, δε, οι μοναχοί επικρίθηκαν κατά καιρούς, ότι δεν γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, επομένως δεν μπορούσαν και να την διδάξουν και ότι δεν είχαν οργανωμένα σχολεία, που λειτουργούσαν συστηματικά, αλλά μόνο περιστασιακά, η έρευνα όφειλε να ανιχνεύσει αν ευσταθούν οι παραπάνω θέσεις.
Τέλος επειδή τα σχολεία διευθύνονταν από Καθολικούς μοναχούς, ένας ακόμη στόχος της παρούσας μελέτης είναι να δείξει πόσο επηρέασαν την λειτουργία τους, ο καθολικός κλήρος και οι τοπικοί επίσκοποι και αν αυτή η επίδραση συνέβαλε θετικά ή αρνητικά, στην εξέλιξη τους.
Η παρούσα μελέτη εκτείνεται σε τρία Μέρη:
Το Α΄ Μέρος αφορά στο « Ιστορικό προοίμιο κατά τον 17ο-19ο αιώνα » και περιγράφονται τα σπουδαιότερα Ιστορικά και Θρησκευτικά γεγονότα και Πολιτικές και Διοικητικές αποφάσεις, που επηρέασαν την Κοινωνική και Οικονομική ζωή του νησιού και ειδικότερα της Άνω Σύρου, από την Τουρκική κατάκτηση μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα.
Το Β΄ Μέρος της εργασίας στοχεύει σε καθαρά παιδαγωγικά ζητήματα, στην Εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών στην Σύρο κατά τον 17ο-19ο αιώνα και διαρθρώνεται σε τέσσερα κεφάλαια:
Στο πρώτο κεφάλαιο αναζητούνται στοιχεία για την «Εγκατάσταση των Καπουτσίνων μοναχών και την ίδρυση του πρώτου σχολείου». Καταγράφονται και ερμηνεύονται λεπτομερώς οι πηγές σχετικά με την Ιστορία της Μονής, τη μέθοδο διδασκαλίας, την οργάνωση, λειτουργία του σχολείου και το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με τις δραστηριότητες γενικά των μοναχών Καπουτσίνων στη Σύρο, από την εγκατάσταση του τάγματος, μέχρι την ίδρυση του πρώτου Δημόσιου Σχολείου στην Άνω Σύρο.
Το δεύτερο κεφάλαιο τιτλοφορείται «Η εγκατάσταση των Ιησουιτών μοναχών και η ίδρυση σχολείου» και περιγράφεται σε αυτό συνοπτικά η Ιστορία του Τάγματος και η Ιστορία της Μονής της « Παναγίας » των Ιη-σουιτών Σύρου. Η έρευνα επικεντρώνεται στην εγκατάσταση των Ιησουιτών μοναχών στη Σύρο και στην ίδρυση και λειτουργία του σχολείου τους. Γίνεται επισταμένη μελέτη της Εκπαιδευτικής Μεθόδου, «La Ratio Studiorum» και του Θρησκευτικού Θεάτρου στα Κολλέγια των Ιησουιτών και το κεφάλαιο ολοκληρώνεται, με μελέτη του Εποπτικού υλικού από το «Σχολείο της Σύρου».
Το τρίτο κεφάλαιο αφορά στην «Εγκατάσταση των Ουρσουλινών μοναχών και στην εκπαίδευση των κοριτσιών». Γίνεται συνοπτική αναφορά στην Ιστορία του Τάγματος και την Εγκατάστασή του στον Ελληνικό χώρο του Αιγαίου και ειδικότερα στη Σύρο. Ερευνάται η Μέθοδος Διδασκαλίας τους, μέσα από το σχετικό Κανονισμό τους, η Εγκατάσταση των πρώτων μοναχών και η δραστηριότητά τους στην Σύρο.
Το τελευταίο τέταρτο κεφάλαιο αυτού του Μέρους, επιγράφεται «Ίδρυση και λειτουργία του Δημοτικού Σχολείου Αρρένων Σύρου [Άνω Σύρου] (1836-1843)». Αναπτύσσονται σε αυτό ζητήματα σχετικά με τα προβλήματα ανέγερσης του Διδακτηρίου του και μελετώνται αρχειακά έγγραφα που αφορούν στην οργάνωση και λειτουργία του, από την ίδρυσή του (1836), μέχρι το τέλος της Α΄ Οθωνικής περιόδου (1843).
Τέλος, στο Γ΄ Μέρος εκτίθενται τα Γενικά Συμπεράσματα, οι αρχειακές πηγές και η βιβλιογραφία, καθώς και εκτενή παραρτήματα για κάθε κεφάλαιο» ***.
 |
Την εκδήλωση συντόνιζε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Καθολικών Σύρου Ισίδωρος Γ. Σαλάχας, ο οποίος στην αρχή αφού χαιρέτησε και καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους, είπε στη συνέχεια μεταξύ των όλων των άλλων :
« To Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου Ελλήνων Καθολικών Σύρου, μόλις πληροφορήθηκε την έκδοση και κυκλοφορία του Βιβλίου «Η ιστορία της Εκπαίδευσης στη Σύρο κατά τον 17ο – 19ο αιώνα», της αγαπητής μας Συμπατριώτισσας Εκπαιδευτικού κ. Ελπίδας Πρίντεζη-Καμπέλη, Διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και σήμερα Σχολικής Συμβούλου Προσχολικής Αγωγής στο Νομό Κυκλάδων, το προμηθεύτηκε για χρήση και εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης του Συνδέσμου. Από τα μέλη του Συμβουλίου μας υποστηρίχτηκε ομόφωνα η άποψη ότι, το πολύτιμο αυτό έργο, θα έπρεπε να γίνει ευρύτερα γνωστό στο Συριανό κοινό, και όχι μόνο, με την παρουσίασή του σε ειδική εκδήλωση, την οποία θα οργάνωνε ο Σύνδεσμος. Γνωστοποιήσαμε στη Συγγραφέα κυρία Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη την πρόθεσή μας και με μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη ικανοποίηση αποδέχτηκε την πρότασή μας. Έτσι βρισκόμαστε τώρα σε αυτόν τον όμορφο αρχοντικό Δημοτικό χώρο, για να πραγματοποιήσουμε, με την πρόθυμη παρουσία σας, την εκδήλωσή μας.
Το βιβλίο, ύστερα από επιθυμία της Συγγραφέα, επρόκειτο να παρουσιάσουν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Από-στολος Παπαϊωάννου και ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου κ. Διονύσιος Μεσσάρης. Δυστυχώς ανυπέρβλητα εμπόδια που ανέκυψαν εκτάκτως, κατά σύμπτωση και για τους δύο, δεν επέτρεψαν την παρουσία τους εδώ.
Ευχαριστούμε και τους δυο αυτούς εξαίρετους Δασκάλους, για την ευγενική και πρόθυμη ανταπόκρισή τους στην πρόσκληση της Συγγραφέα, να παρουσιάσουν το βιβλίο της ».
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Απόστολος Παπαϊωάννου έστειλε το παρακάτω κείμενο, το οποίο διάβασε στους παρευρισκόμενους η κ. Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη :
<<
Ιωάννινα, 22 Ιουνίου 2014
Αξιότιμη Κ. Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη,
Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι,
Αιτίες ανώτερες από τη θέλησή μου και εμπόδια ανυπέρβλητα της τελευταίας στιγμής δεν μου επιτρέπουν ούτε αυτή τη φορά να είμαι παρών σε μια τόσο τιμητική εκδήλωση η οποία αμέσως με αφορά και στην οποία όφειλα να δώσω λόγο στο φιλίστορ και φιλαναγνωστικό κοινό της πάντοτε πολιτισμένης κοινωνίας της Σύρου.
Ωστόσο, θέλω να ελπίζω ότι θα υποχωρήσουν οι δύσκολες συνθήκες που υπάρχουν, θα παραμεριστούν τα εμπόδια και θα έρθουν οι ευνοϊκές στιγμές που απαιτούνται, γι’ αυτού του είδους τις εκδηλώσεις.
Για να μπορέσουμε, έτσι, να μιλήσουμε γι’ αυτά τα τόσο σοβαρά θέματα και ζητήματα, όπως είναι εν προκειμένω το έργο της κ. Καμπέλη «Η ιστορία της Εκπαίδευσης στην Άνω Σύρο 17ος – 19ος αιώνες». (Αναφέρομαι στον γενικό τίτλο της διατριβής η οποία ολοκληρώθηκε μετά από πολύχρονη έρευνα σε αρχεία και βιβλιοθήκες θεσμικών φορέων, οι οποίοι ευτυχώς για τους επίμονους, φανατικούς και σκληρούς
ερευνητές, όπως αποδείχτηκε η κ. Καμπέλη διέσωσαν πέραν του προφορικού, το γραπτό πολιτισμό μας, διαιώνισαν και διασφάλισαν τη γραπτή μνήμη, άκρως ωφέλιμη για όλους μας, για να μπορούμε να μιλάμε σήμερα για τόσο σημαντικά θέματα και δικαιολογημένα να υπερηφανευόμαστε για την Παιδεία, την Ιστορία και τον Πολιτισμό μας).
Θέλω να υπογραμμίσω τη μέγιστη δύναμη των γραπτών τεκμηρίων, την ισχύ τους και επομένως τη σημασία τους. Η Σύρος είναι το νησί με τον απροσμέτρητο αρχειακό πλούτο, (όπου υπάρχει ποσόν υπάρχει και ποιόν, για να θυμηθώ εφηβικές, προσφιλείς μου πολιτικές αναγνώσεις).
Αναφέρθηκα στα γραπτά τεκμήρια που διασταυρώνονται με τις δυτικές εμπειρίες, με θεσμούς μοναστικούς που μας επιτρέπουν να συγκροτήσουμε μια παραδειγματική ιστοριογραφία της παιδείας, φαινομενικά σε τοπικό επίπεδο. Όμως το έργο είναι τόσο ισχυρό, ώστε μπορεί να γενικευτεί σε κάθε περίπτωση, ως υπόδειγμα εννοώ. Καθόλου εύκολη υπόθεση. Σε αυτόν τον δυσκολότατο ρόλο, η κ. Καμπέλη, επιτρέψατέ μου να σας διαβεβαιώσω ότι ξεπέρασε τον εαυτό της και υλοποίησε τους στόχους και τους σκοπούς μας.
Κυρίες και Κύριοι,
Κρίνω σκόπιμο να αντιγράψω ένα απόσπασμα από τις εκθέσεις μου και τους προγραμματισμούς που υπέβαλα στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, προκειμένου να φανεί το πολυεπίπεδο ερευνητικό έργο, το δημιουργικό πάθος για την επιστήμη και παράλληλα η υπευθυνότητα και η υψηλή αντίληψη που διακατείχε την κ. Ελπίδα Πρίντεζη – Καμπέλη για το σύνολο του έργου που επιτελούσε σε όλες τις φάσεις των δραστηριοτήτων της.
«[…]. Η κ. Πρίντεζη-Καμπέλη, συνέχισε τη βιβλιογραφική και αρχειακή έρευνα ακολουθώντας το πλάνο προγραμματισμού των εργασιών της.
Όσον αφορά στη βιβλιογραφική έρευνα συνέχισε την αναζήτηση στοιχείων σε ξενόγλωσση βιβλιογραφία, που αφορούν στην Παιδαγωγική μέθοδο και τον Εκπαιδευτικό κώδικα «Ratio Studiorum», στη Βιβλιοθήκη των Ιησουιτών Αθήνας. Επισκέφθηκε και ερεύνησε το αρχείο και τη Βιβλιοθήκη των Αδελφών των Χριστιανικών σχολείων Σύρου «Άγιος Γεώργιος» σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία του σχολείου τους στη Σύρο τον 19ο αιώνα και αναζήτησε τη σχετική βιβλιογραφία.
Επίσης, ερεύνησε στη Σχολή των Καλογραιών του Αγίου Ιωσήφ, στον Πειραιά, για το αντίστοιχο σχολείο τους, στη Σύρο τον 19ο αιώνα και ερεύνησε στη Βιβλιοθήκη τους, την ξενόγλωσση βιβλιογραφία. Συνέχισε την έρευνα στο αρχείο της Καθολικής Επισκοπής Σύρου, σχετικά με τη σύσταση των σχολείων αυτών.
Ασχολήθηκε ακόμη με τη μετάφραση και την ανάλυση του εκπαιδευτικού κώδικα των Ιησουιτών «Ratio Studiorum» και παρουσίασε την εργασία που της ανατέθηκε.
Η κ. Ε. Πρίντεζη-Καμπέλη ήταν παρούσα σε όλες τις επιστημονικές δράσεις, συνέδρια, σεμινάρια και διαλέξεις, του Εργαστηρίου Ιστορίας Νεότερης Ελλάδας και Νεοελληνικού Πολιτισμού, στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων που διευθύνει ο Επιβλέπων καθηγητής.
Συνεχίζει με την ίδια επιμέλεια και υπευθυνότητα την εργασία της, σύμφωνα με τον καθορισμένο προγραμματισμό του αντικειμένου της διδακτορικής διατριβής της […]».
Πράγματι, η υποψήφια διδάκτωρ τότε, δε διέψευσε τις προσδοκίες μας, αντεπεξήλθε στις πολύ υψηλές απαιτήσεις της έρευνας, που η ίδια με πολλή προθυμία είχε αναλάβει και έδωσε έργο επιστημονικά πρωτότυπο και όντως ωφέλιμο όχι μόνο για την κοινωνία της Σύρου, αλλά γενικότερα για την Ιστορία της Εκπαίδευσης, της Παιδείας και του Πολιτισμού.
Επιτρέψατέ μου, ακόμη, από το επίσημο εισηγητικό κείμενο, αλλά και από τα Πρακτικά του επιστημονικού διαλόγου που επακολούθησε μετά την υποστήριξη της διατριβής, να σας δώσω εν συντομία, ωστόσο πλήρη εικόνα του θέματος, σχετικά με την εν συνόλω έρευνα, μελέτη και συγγραφή της διατριβής, η οποία εγκρίθηκε από την Εξεταστική Επιτροπή και έλαβε, ομόφωνα, το βαθμό «άριστα».
Η κ. Πρίντεζη – Καμπέλη προτάσσει στο έργο της ένα Ιστορικό προοίμιο της Σύρου κατά τον 17ο – 19ο αι. και περιγράφει τα σπουδαιότερα Ιστορικά και Θρησκευτικά γεγονότα, Πολιτικές και Διοικητικές αποφάσεις που επηρέασαν την κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού και ειδικότερα της Άνω Σύρου από την τουρκική κατάκτηση, μέχρι τα μέσα του 19ου αι..
Η κ. Πρίντεζη – Καμπέλη εξειδικεύει την έρευνά της σε καθαρά παιδαγωγικά ζητήματα και επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην Εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών στη Σύρο κατά τον 17ο – 19ο αιώνα.
Αναζητά στοιχεία για την εγκατάσταση των Καπουτσίνων μοναχών και για τη λειτουργία του σχολείου τους. Προβαίνει σε λεπτομερή καταγραφή και ερμηνεία των πηγών σχετικά με την Ιστορία της Μονής, τη μέθοδο διδασκαλίας, την οργάνωση, τη λειτουργία του σχολείου και τις δραστηριότητες των μοναχών Καπουτσίνων στη Σύρο, από την εγκατάσταση του Τάγματος μέχρι την ίδρυση του πρώτου Δημόσιου Σχολείου στην Άνω Σύρο.
Εστιάζει στη μελέτη της Εκπαιδευτικής Μεθόδου, τη Ratio Studiorum την εισαγωγή του Θρησκευτικού Θεάτρου στα Κολλέγια των Ιησουιτών, καθώς και στη μελέτη του εποπτικού υλικού από το σχολείο της Σύρου.
Η εγκατάσταση των Ουρσουλίνων μοναχών στη Σύρο και η εκπαίδευση των κοριτσιών είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα στο οποίο επικεντρώνεται με τη μελέτη των αρχειακών πηγών, η κ. Καμπέλη.
……………………………………………………………………….
Κυρίες και Κύριοι,
Όπως έχετε αντιληφθεί το όλο έργο της κ. Καμπέλη επίπονο για μακρό χρονικό διάστημα και ταυτόχρονα δημιουργικό ανέδειξε πολύ σημαντικά θέματα και ζητήματα συλλογικών φαινομένων σε μια κοινωνία που διαδραμάτιζε πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια πολύ ενδιαφέρουσα εποχή. Βέβαια δεν είναι μόνο οι εκπαιδευτικοί θεσμοί που προβάλλονται. Οι πολλαπλές θεματικές, που καθώς διαβάζει κανείς το έργο, ξεχωρίζουν, απλώνουν μπροστά μας εικόνες συνόλων, που η ιστοριογραφία καλείται να αναλύσει, να αποκρυσταλλώσει και να φανερώσει.
Θέλω να σας πω ότι η κ. Καμπέλη με τη διδακτορική της διατριβή όχι μόνο απήντησε σε όλα τα ερωτήματα της έρευνας, αλλά κυρίως κάλυψε συγκεκριμένα κενά, δίνοντας έτσι νέα ώθηση στην επιστήμη. Το έργο της μπορεί να θεωρηθεί, από τη μια μεριά βάση για να στηριχτούμε στις περαιτέρω αναζητήσεις, πολύτιμο δηλαδή και απαραίτητο εργαλείο έρευνας, και από την άλλη μας υποχρεώνει, έχοντας ως μέτρο των ιστορικών ενδιαφερόντων μας αυτό το πολυτιμότατο όργανο εργασίας, να ξεκινήσουμε πάραυτα νέες έρευνες, νέες μελέτες μέσα σε αρχεία και βιβλιοθήκες, κυρίως των νησιών μας, εκεί όπου ακόμη διασώζεται γραπτός πολιτισμός, αρχειακός και βιβλιακός πλούτος.
Γι’ αυτή την άνευ ορίων προσφορά της, για την ανιδιοτέλεια και ταυτόχρονα την πραγματική αγάπη της προς την Εκπαίδευση και την Επιστήμη, της οφείλουμε χάριτες και ευγνωμοσύνη.
Σας ευχαριστώ
Απόστολος Γ. Παπαϊωάννου
Ομότιμος Καθηγητής
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
>>
Μετά μίλησε στο ακροατήριο η Συμπατριώτισσά μας Δρας Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, που με απλότητα και χωρίς καμιά διάθεση αυτοπροβολής, αναφέρθηκε, σε γενικές γραμμές, για το περιεχόμενο και τη σημασία του βιβλίου της και τις προσπάθειες που κατέβαλε για να φέρει σε πέρας το δύσκολο και πολύπλοκο έργο της. Παρουσίασε αρκετά από τα κύρια στοιχεία που συνθέτουν αυτή την τεκμηριωμένη επιστημονική της μελέτη και έρευνα και εξήγησε τους τρόπους, τις μεθόδους, τις δομές που είχαν και τα μέσα που χρησιμοποιούσαν οι τότε διδάσκοντες Πατέρες Καπουκίνοι και Ιησουΐτες και οι Μοναχές Ουρσουλίνες, στις αντίστοιχες βαθμίδες εκπαίδευσης του Δημοτικού και Γυμνασίου ή Κολλεγίου. Η Συγγραφέας αναφέρθηκε, με χρονολογική σειρά, σε Πρόσωπα, Παράγοντες και Θεσμούς, που είχαν και που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μάθηση από την αρχή, κατά την πορεία και έως το τέλος της διαδρομής, που οριοθετεί τριακοσίων, σχεδόν, χρόνων Εκπαίδευση στο νησί μας και κυρίως στην Άνω Σύρο.
Στο τέλος η κ. Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, απάντησε σε ενδιαφέρουσες ερωτήσεις αρκετών ακροατών μας, οι οποίες περιστράφηκαν γύρω από την άκρως ενδιαφέρουσα ομιλία της.
Σύντομο Βιογραφικό
της Δρα Ελπίδας-Πρίντεζη Καμπέλη
Η Ελπίδα Πρίντεζη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ποσειδωνία-Σύρου. Είναι παντρεμένη με τον Ρομπέρ Καμπέλη και έχουν δυο παιδιά τον Φραγκίσκο και την Πετρούλα. Ξεκίνησε ως Νηπιαγωγός και έχει υπηρετήσει 25 χρόνια σε Νηπιαγωγεία της Σύρου.
Στη συνέχεια ασχολήθηκε με την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και για 4 χρόνια ήταν υπεύθυνη για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στα σχολεία του Νομού Κυκλάδων. Είναι Διδάκτορας του Παιδαγωγικού τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το βιβλίο που σήμερα παρουσιάζεται με τίτλο «Η Ιστορία της Εκπαίδευσης στη Σύρο κατά τον 17ο-19ο αιώνα»,αποτελεί κομμάτι της Διδακτορικής της Διατριβής.
Έχει γράψει άλλα δύο βιβλία: το ένα για παιδιά 5-9 ετών «Μήλο μύλο μύθι, φτιάχνω παραμύθι…» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος και το άλλο είναι μια μελέτη για ένα ιδιωτικό σχολείο που λειτούργησε στην Ερμούπολη στα μέσα του 19ου αιώνα και έχει τον τίτλο: «Ελληνικό Λύκειο Ευαγγελίδη». Σήμερα η Ελπίδα Πρίντεζη, εξακολουθεί να υπηρετεί την Εκπαίδευση και είναι Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής στο Νομό Κυκλάδων.
~~~~~~~~~
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν ο Σεβασμιότατος π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης-Καθολικός Επίσκοπος Σύρου, ο Πανοσιολογιότατος πατέρας Χριστοφόρος Παπανικολάου-Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννου-Ποσειδωνίας ως εκπρόσωπος του απουσιάζοντα Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Σύρου κ.κ. Δωροθέου Β΄, Ιερείς, καθώς και Εκπρόσωποι των τοπικών Αυτοδιοικητικών και Αστυνομικών Αρχών, της Εκπαίδευσης, Σωματείων και Οργανώσεων, των Μ.Μ.Ε. και του Τύπου και πλήθος κόσμου.
Στην αρχή της εκδήλωσης ο Πανοσ. π. Χριστοφόρος διάβασε μήνυμα του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Σύρου κ.κ. Δωροθέου. Ο Σεβασμιότατος ευχαριστεί θερμά για την πρόσκλησή μας να παραστεί στη σημερινή ενδιαφέρουσα Εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου της Ελλογιμωτάτης Σχολικής Συμβούλου Δρα Ελπίδας Πρίντεζη-Καμπέλη και εκφράζει τη λύπη του διότι προγραμματισμένες από καιρού ποιμαντικές του υποχρεώσεις δεν του επέτρεψαν να παραστεί σ’ αυτήν. *Κρίνοντες*, όπως γράφει, *ότι με το σήμερα παρουσιαζόμενο βιβλίο, αποκαλύπτονται σημαντικές και εν μέρει άγνωστες στους πολλούς εκφάνσεις του ιστορικού παρελθόντος της Σύρου, ιδιαίτερα στο χώρο της Εκπαίδευσης*, συγχαίρει εγκάρδια τη συγγραφέα-ερευνήτρια κα Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη και εύχεται υγεία και κάθε του Κυρίου ευλογία, στη ζωή και τις δραστηριότητές σας.
Χαιρετίζοντας τους παρόντες ο Σεβασμιότατος Καθολικός Επίσκοπος π. Φραγκίσκος Παπαμανώλης, συγχάρηκε τη Δρα Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη για τη συγγραφή αυτής της αξιόλογης μελέτης-έρευνάς της, που είναι μια μεγάλη της προσφορά στον τόπο μας. Αναφερόμενος σε ορισμένα μέρη του βιβλίου, ως γνώστης της κατάστασης που επικρατούσε στον τομέα της εκπαίδευσης κατά τα χρόνια που ασχολείται με αυτήν το βιβλίο, τόνισε τη σπουδαιότητα του εκπαιδευτικού έργου των Ιερομονάχων Καπουκίνων και Ιησουϊτών και των Μοναχών Ουρσουλινών, όπως και τη μεγάλη και σημαντική τους προσφορά στα παιδιά, στον τομέα της γνώσης και της μάθησης, σε μια διαδρομή τριών αιώνων. Ευχήθηκε δε, το έργο της κ. Ελπίδας Πρίντεζη Καμπέλη, να βρει μιμητές.
Στο τέλος ο Πρόεδρος, εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου, ευχαρίστησε την εκλεκτή της αποψινής μας Εκδήλωσης κυρία Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη, για τη μεγάλη της προσφορά στον Τόπο μας, του πολύτιμου έργου της. «Η προσφορά του έργου σας στον Τόπο μας είναι ανεκτίμητη», της είπε ο Πρόεδρος. « Σας εκφράζουμε, με κάθε ειλικρίνεια και με βαθειά συγκίνηση, τη μεγάλη Εκτίμησή μας προς το Πρόσωπό σας, το ηχηρό μας Εύγε και τα θερμά μας Συγχαρητήρια. Μαζί και τις εγκάρδιες Ευχαριστίες και τη μεγάλη μας Ευγνωμοσύνη μας, γι’ αυτή την πολύτιμη συμβολή σας στην Ιστορία και τον Πολιτισμό της Σύρου. Με τη συγγραφή της *Ιστορίας της Εκπαίδευσης στη Σύρο κατά τον 17ο-19ο αιώνα*, αναδεικνύονται οι πλούσιες συγγραφικές σας ικανότητες και η σπουδαία επιστημονική σας κατάρτιση, “το πολυεπίπεδο ερευνητικό σας έργο, το δημιουργικό σας πάθος για την επιστήμη και παράλληλα η υπευθυνότητα και η υψηλή αντίληψη που σας διακατείχε για το σύνολο του έργου που επιτελούσατε σε όλες τις φάσεις των δραστηριοτήτων σας“, όπως αναφέρει για σας ο καθηγητής κ. Απόστολος Παπαϊωάννου, στο κείμενο που μας έστειλε και που διαβάστηκε στη σημερινή μας εκδήλωση. Όλα αυτά τα προσόντα σας έχουν αναγνωριστεί από την Πολιτεία, την Κοινωνία και την Εκπαιδευτική Κοινότητα. Σας Τιμά και σας Αξίζει η ανακήρυξή σας από την Πολιτεία Διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Αυτό το αξίωμά σας, τιμά και εμάς τους Συμπατριώτες σας Συριανούς ».
Φανερά συγκινημένη και ικανοποιημένη από την εκδήλωση, η κ. Ελπίδα-Πρίντεζη Καμπέλη εξέφρασε τις εγκάρδιες ευχαριστίες της προς το Σύνδεσμο Ελλήνων Καθολικών Σύρου για την πρωτοβουλία του να οργανώσει την αποψινή εκδήλωση, η οποία, όπως είπε, στέφθηκε από επιτυχία. Ευχαριστίες εξέφρασε και προς τους εκπροσώπους των Αρχών και σε όλους τους παρευρισκόμενους που παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον την παρουσίαση του βιβλίου της.
O Πρόεδρος του Συνδέσμου ευχαρίστησε :
1.- Τον κ. Πρόεδρο και τα Μέλη της Επιτροπής Πολιτιστικών και Αθλητικών Θεμάτων του Δήμου μας, για την πρόθυμη και άμεση ανταπόκρισή τους να παραχωρήσουν στο Σύνδεσμό μας τη χρήση της αίθουσας για την παρουσίαση του βιβλίου.
2.- Το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου μας κ. Πέτρο Ρούσσο και τον πρώην Πρόεδρο του Συνδέσμου και σήμερα μέλος του κ. Μάρκο Πρίντεζη, οι οποίοι σήκωσαν όλο το βάρος της ρύθμισης, με την παροχή της προσωπικής τους εργασίας, των πρακτικής φύσεως, θεμάτων που αφορούσαν την τακτοποίηση του χώρου, για την πραγματοποίηση της εκδήλωσής μας.
3.- Τους παρόντες εκπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και του Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου.
4.- Όλους τους παρευρισκόμενους, οι οποίοι τίμησαν με την παρουσία σας τη Συγγραφέα Δρα Ελπίδα Πρίντεζη-Καμπέλη και το Σύνδεσμό μας, ο οποίος οργάνωσε την εκδήλωση.
Από το Σύνδεσμό μας προσφέρθηκε στο τέλος ένα μικρό κέρασμα στους παρευρισκόμενους.
Σύρος 24 Ιουνίου 2014
Ισίδωρος Γ. Σαλάχας
