Πριν από επτά χρόνια, στις 18 Ιουνίου, ο πάπας Φραγκίσκος ενέπνευσε τον κόσμο με τη σημαντική εγκύκλιό του, «Δοξασμένος να ’Σαι» (Laudato Si’): Πάνω στη φροντίδα της κοινής μας οικίας. Η παθιασμένη εγκύκλιος εστιάζει στο περιβάλλον και στη σχέση του ανθρώπου με αυτό, αλλά και μεταξύ μας. Όπως γράφει ο Πάπας, «η ίδια η γη, βρίσκεται καταπιεσμένη και ρημαγμένη …είναι ανάμεσα στους πιο εγκαταλελειμμένους και κακομεταχειρισμένους από τους φτωχούς μας” (αρ. 2).
Η «Δοξασμένος να ’Σαι» αποκαλύπτει τις παγκόσμιες οικολογικές προκλήσεις που απειλούν την ίδια την ύπαρξή μας. «Ξεχνούμε ότι εμείς οι ίδιοι είμαστε από το χώμα της γης (βλ. Γεν. 2,7). Το ίδιο μας το σώμα αποτελείται από στοιχεία του πλανήτη, ο αέρας της είναι αυτός που μας δίνει την αναπνοή και το νερό της μας ζωογονεί και μας τονώνει», γράφει ο πάπας Φραγκίσκος στην εισαγωγή του. Η εγκύκλιος εξισορροπεί τις ένθερμες εκκλήσεις για μια θεμελιώδη επανεκτίμηση της θέσης μας στον κόσμο με μηνύματα σχετικά με συγκεκριμένα βήματα που πρέπει να λάβουμε για να αντιστρέψουμε τις «βαριές» επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της καταστροφής των οικοσυστημάτων που επηρεάζουν δυσανάλογα τους φτωχούς.
Βρισκόμαστε τώρα σε ένα σημείο όπου όλοι πρέπει να κινητοποιηθούμε
Περισσότεροι από εμάς πρέπει να κάνουμε περισσότερα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Βατικανό εγκαινίασε στις 14 Νοεμβρίου 2021 μια μεγάλη πρωτοβουλία περιβαλλοντικής δράσης για τις καθολικές οικογένειες, τις ενορίες, τις επισκοπές, τα μοναχικά τάγματα, τα κινήματα, τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και άλλους οργανισμούς παγκοσμίως. Η πρωτοβουλία ονομάζεται Πλατφόρμα Δράσης Laudato Si’ και περιλαμβάνει το 7ετές ταξίδι προς την Ολοκληρωμένη Οικολογία, το οποίο κατευθύνει τόσο τα καθολικά άτομα όσο και τα καθολικά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο να αναλάβουν νέες, μετασχηματιστικές και μη βίαιες δράσεις κατά της περιβαλλοντικής και κοινωνικής αδικίας. Υπό την αιγίδα του Οργανισμού για την Προώθηση της Ολοκληρωμένης Ανθρώπινης Ανάπτυξης, έχει τεθεί ως στόχος η κινητοποίηση 280 εκατομμυρίων ανθρώπων – το 3,5% του παγκόσμιου πληθυσμού – σε περιβαλλοντικές δράσεις μέσα στα επόμενα επτά χρόνια.
Πριν από επτά χρόνια, ο πάπας Φραγκίσκος μας έκανε ένα δώρο: το κάλεσμά του στη «Δοξασμένος να ’Σαι», να εργαστούμε για ένα καλύτερο αύριο για όλα τα έμβια όντα σε αυτόν τον όμορφο πλανήτη.
Η διάκριση μιας απάντησης στην οικολογική κρίση είναι μια βαθιά πράξη φροντίδας. Σε αυτή τη στιγμή της ιστορίας, απαιτείται δράση. Οι στόχοι της «Δοξασμένος να ’Σαι», καθοδηγούν τις ενέργειές μας. Επαναπροσδιορίζουν και ανοικοδομούν τη σχέση μας μεταξύ μας και με τη κοινή μας οικία. Η ολιστική τους προσέγγιση αναγνωρίζει τα όρια του πλανήτη, όλων των κοινωνικοοικονομικών συστημάτων και τις ανθρώπινες ρίζες της οικολογικής κρίσης. Ζητούν μια πνευματική και πολιτιστική επανάσταση για την υλοποίηση της ολοκληρωμένης οικολογίας.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΑΥΓΗ ΤΗΣ ΓΗΣ
Η Απάντηση στην Κραυγή της Γης είναι ένα κάλεσμα για την προστασία της κοινής μας οικίας για την ευημερία όλων, καθώς αντιμετωπίζουμε με δικαιοσύνη την κλιματική κρίση, την απώλεια της βιοποικιλότητας και την οικολογική βιωσιμότητα. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μέτρων ενεργειακής επάρκειας, την επίτευξη ουδετερότητας ως προς τον άνθρακα, την προστασία της βιοποικιλότητας, την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας και την εξασφάλιση πρόσβασης σε καθαρό νερό για όλους.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ
Η απάντηση στην κραυγή των φτωχών είναι ένα κάλεσμα για την προώθηση της οικολογικής δικαιοσύνης, έχοντας επίγνωση ότι καλούμαστε να υπερασπιστούμε την ανθρώπινη ζωή από τη σύλληψη έως το θάνατο και όλες τις μορφές ζωής στη Γη. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν έργα για την προώθηση της αλληλεγγύης, με ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες ομάδες, όπως οι κοινότητες των αυτοχθόνων, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες και τα παιδιά που βρίσκονται σε κίνδυνο, και την ανάλυση και βελτίωση των κοινωνικών συστημάτων και προγράμματα κοινωνικών υπηρεσιών.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η Οικολογική Οικονομία αναγνωρίζει ότι η οικονομία είναι ένα υποσύστημα της ανθρώπινης κοινωνίας, η οποία η ίδια είναι ενσωματωμένη στη βιόσφαιρα – την κοινή μας οικία. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, τις ηθικές επενδύσεις, την αποεπένδυση από τα ορυκτά καύσιμα και κάθε δραστηριότητα επιβλαβή για τον πλανήτη και τους ανθρώπους, την υποστήριξη κυκλικών οικονομιών και την προτεραιότητα στην εργασία φροντίδας και την προστασία της αξιοπρέπειας των εργαζομένων.
ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΒΙΩΣΙΜΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ
Η υιοθέτηση βιώσιμων τρόπων ζωής βασίζεται στην ιδέα της επάρκειας και της προώθησης της σύνεσης στη χρήση των πόρων και της ενέργειας. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη μείωση των απορριμμάτων και την ανακύκλωση, την υιοθέτηση βιώσιμων διατροφικών συνηθειών (επιλογή μιας πιο φυτικής διατροφής και μείωση της κατανάλωσης κρέατος), τη μεγαλύτερη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών, την ενεργητική μετακίνηση (περπάτημα, ποδήλατο) και την αποφυγή αντικειμένων μιας χρήσης (π.χ. πλαστικά κ.λπ.).
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η Οικολογική Εκπαίδευση αφορά την επανεξέταση και τον επανασχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών και των θεσμικών μεταρρυθμίσεων στο πνεύμα της ολοκληρωμένης οικολογίας, προκειμένου να προωθηθεί η οικολογική συνείδηση και η μετασχηματιστική δράση. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση για όλους και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την προώθηση θεμάτων «Δοξασμένος να’ Σαι», στην κοινότητα, την ενθάρρυνση της οικολογικής ηγεσίας (μαθητές, εκπαιδευτικοί) και δραστηριότητες οικολογικής αποκατάστασης.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η οικολογική πνευματικότητα πηγάζει από μια βαθιά οικολογική μεταστροφή και μας βοηθά να «ανακαλύψουμε τον Θεό σε όλα τα πράγματα», τόσο στην ομορφιά της δημιουργίας όσο και στους αναστεναγμούς των ασθενών και τους στεναγμούς των ταλαιπωρημένων, γνωρίζοντας ότι η ζωή του πνεύματος δεν είναι αποκομμένη από τις κοσμικές πραγματικότητες. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την προώθηση λειτουργικών τελετών με βάση τη δημιουργία, την ανάπτυξη οικολογικής κατήχησης, κατασκηνώσεων και προγραμμάτων κατάρτισης, κ.λπ.
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
Η κοινοτική ανθεκτικότητα και ενδυνάμωση προβλέπουν ένα συνοδικό ταξίδι κοινοτικής δέσμευσης και συμμετοχικής δράσης σε διάφορα επίπεδα. Οι δράσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την προώθηση της συνηγορίας και την ανάπτυξη εκστρατειών ενημέρωσης, την ενθάρρυνση των ριζών και της αίσθησης του ανήκειν στις τοπικές κοινότητες και τα οικοσυστήματα της γειτονιάς.
23 Μαΐου 2022
