Όλοι οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο, μαζί με τον πάπα Φραγκίσκο, συγκεντρώθηκαν χθες Πέμπτη 19 – μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της 13ης Γενικής Συνόδου – στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, για να προσευχηθούν για όσους έχουν χάσει τη ζωή τους κατά μήκος των διαφόρων μεταναστευτικών διαδρομών, για τις οικογένειές τους, για όσους επέζησαν και για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που βρίσκονται στο δρόμο.
Και ακριβώς στο θέμα των μεταναστών και των προσφύγων ήταν αφιερωμένη και η χθεσινή ενημέρωση των δημοσιογράφων.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο Paolo Ruffini, Πρόεδρος της Ποντιφικής Συνόδου για την Επικοινωνία και Πρόεδρος της Επιτροπής Ενημέρωσης της Συνόδου, έκανε έναν μίνι απολογισμό των εργασιών της. Το απόγευμα της Τετάρτης και το πρωί της Πέμπτης, όπως είπε, πραγματοποιήθηκε η δέκατη και ενδέκατη σύνοδος των Μικρών Κύκλων, με χρόνο αφιερωμένο στη «συνομιλία εν Πνεύματι». Οι συζητήσεις επικεντρώνονται επί του παρόντος στην ενότητα Β3 του Instrumentum laboris: οι 35 μικρές ομάδες συζήτησαν διάφορες πτυχές του γενικού θέματος: «Συμμετοχή, ευθύνη και εξουσία. Ποιες διαδικασίες, δομές και θεσμοί σε μια ιεραποστολική συνοδική Εκκλησία;».
Επιπλέον, υπογράμμισε το γεγονός, το οποίο έκανε γνωστό χθες ο Γενικός Εισηγητής Καρδινάλιος Jean-Claude Hollerich, ότι «έχουν συσταθεί τρεις ομάδες εργασίας από ειδικούς θεολόγους και κανονικούς που θα μοιραστούν με τις Γενικές Συνόδους, σε τρεις εκθέσεις που θα ετοιμάσουν, τους προβληματισμούς τους σχετικά με σημεία του Instrumentum laboris B3/3 («Ποιες δομές μπορούν να αναπτυχθούν για την εδραίωση μιας ιεραποστολικής συνοδικής Εκκλησίας;»), B3/4 («Πώς μπορούν να διαμορφωθούν οι περιπτώσεις συνοδικότητας και συλλογικότητας που αφορούν ομάδες τοπικών Εκκλησιών;») και B3/5 («Πώς μπορεί να ενισχυθεί ο θεσμός της Συνόδου ώστε να αποτελεί έκφραση της επισκοπικής συλλογικότητας μέσα σε μια συνοδική Εκκλησία;»).
Καρδινάλιος Czerny: Βαδίζοντας μαζί με τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στη Γη
Ο καρδινάλιος Michael Czerny, Πρόεδρος της Ποντιφικής Συνόδου για την Διακονία της Ολοκληρωμένης Ανθρώπινης Ανάπτυξης, αναφέρθηκε στην ομιλία του στην Προσευχή για τους Μετανάστες και τους Πρόσφυγες. Όπως εξήγησε, η συνοδική συνέλευση «που μαθαίνει πώς να βαδίζει μαζί ως εκκλησία, θα συμβολίζει αποτελεσματικά το βάδισμα μαζί με τους πιο ευάλωτους ανθρώπους στον πλανήτη μας, δηλαδή αυτούς που φεύγουν, αυτούς που αναγκάζονται να μετακινούνται, αυτούς που αποκαλούμε μετανάστες και πρόσφυγες».
Επίσκοπος Flores: Flores: Από μια συνοριακή επισκοπή
Ο επίσκοπος Daniel Ernest Flores, μέλος της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής, είναι επίσκοπος του Brownsville του Τέξας, στα σύνορα με το Μεξικό. Ξεκίνησε την δική του παρέμβαση υπενθυμίζοντας ότι «κάθε επισκοπή στον κόσμο έρχεται [στη Σύνοδο] φέρνοντας τα χαρίσματα και κατά κάποιο τρόπο την εμπειρία της δικής της τοπικής εκκλησίας».
Αφηγούμενος την εμπειρία της δικής του συνοριακής επισκοπής, ο επίσκοπος Flores είπε ότι τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ανθρώπων από τη Λατινική Αμερική που έρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μέσω του Brownsville έχει αυξηθεί. Όμως η ανταπόκριση των πιστών δεν έλειψε ποτέ: «Υπάρχει ένα μεγάλο, μεγάλο ξεχείλισμα ενέργειας που έρχεται στην επισκοπή μου από πολλούς ανθρώπους, ιδιοκτήτες εστιατορίων, γιατρούς, νοσοκόμες, οι οποίοι προσφέρουν εθελοντικά το χρόνο τους μόνο και μόνο για να φροντίζουν τις μητέρες, τα παιδιά και τις οικογένειες», είπε, ενώ σημείωσε ότι μέλη άλλων κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων άλλων χριστιανικών δογμάτων, μουσουλμάνοι και Εβραίοι, συνεισφέρουν επίσης σημαντικά.
Ο επίσκοπος Flores εξήγησε ότι η επισκοπή του δεν διαθέτει μεγάλους υλικούς πόρους, «αλλά οι καρδιές των ανθρώπων είναι πολύ γενναιόδωρες και γνωρίζουν τι σημαίνει φτώχεια και έτσι ανταποκρίνονται πολύ γενναιόδωρα».
Maronite Alwan: το δράμα των Σύρων προσφύγων στο Λίβανο
Ο πατέρας Khalil Alwan, πρώην γενικός ηγούμενος των Μαρωνιτών ιεραποστόλων του Λιβάνου, είναι γενικός γραμματέας του Συμβουλίου των Καθολικών Πατριαρχών της Ανατολής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λιβάνου στη Βηρυτό. Συμμετέχει στη Γενική Συνέλευση ως συνοδικός παρατηρητής για τις Ανατολικές Εκκλησίες και γενικός συντονιστής για τη Μέση Ανατολή.
Ως ένας από τους συμμετέχοντες που προέρχονται από τις ηπειρωτικές συνελεύσεις, ο π. Alwan, δήλωσε ότι έχει συμμετάσχει σε τέσσερις συνόδους και θεωρεί ότι η σημερινή είναι διαφορετική ως προς τις μεθόδους και το περιεχόμενό της: «Είναι ένα πραγματικό ταξίδι με τον Κύριο, με την Εκκλησία, με όλες τις πραγματικότητες που εκπροσωπούνται εδώ. Η συμμετοχή σε αυτήν είναι μια μεγάλη χάρη που μας δίνει λόγους να ελπίζουμε για ένα ευτυχές μέλλον της Εκκλησίας».
Στη συνέχεια ο Μαρωνίτης ιερέας πέρασε στο κύριο θέμα της ομιλίας του, μιλώντας για την κατάσταση των Σύρων προσφύγων στο Λίβανο: «Από το 2011, όταν έφτασαν εδώ, ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες, στοιβαγμένοι σε μεγάλους αριθμούς σε καταυλισμούς στα όρια της χωρητικότητάς τους, επειδή η διεθνής κοινότητα αναγκάζει το Λίβανο να τους κρατήσει στο έδαφός του, εμποδίζοντάς τους να πάνε στην Ευρώπη».
Ο πατέρας Alwan εξήγησε ότι «πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι ζουν» σε αυτές τις περιοχές, «με πολλές γεννήσεις να έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια», προσθέτοντας ότι «με πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων, ο Λίβανος είναι η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό προσφύγων στον κόσμο». Αναγνωρίζοντας ότι έχει παρασχεθεί κάποια ανθρωπιστική βοήθεια για την ανακούφιση της δραματικής κατάστασης, υποστήριξε ότι οι πρόσφυγες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να μεταβούν σε ένα μέρος που ανταποκρίνεται περισσότερο στην ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους.
Οι Λιβανέζοι τιμωρούνται «για την ανθρωπιά τους», υποστήριξε ο πατέρας Alwan. Όλοι αυτοί οι πρόσφυγες, μάλιστα, επιβαρύνουν την οικονομία του κράτους, το οποίο επωμίζεται τεράστιο κόστος που οι διεθνείς κυβερνητικοί οργανισμοί δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν, με αποτέλεσμα «οι Λιβανέζοι πολίτες να γίνονται όλο και πιο φτωχοί. Αυτό τους προκαλεί μεγάλη οργή: βλέπουν το ανθρωπιστικό ζήτημα ως πρόσχημα για να κρατήσουν τους πρόσφυγες στο Λίβανο, ο οποίος αναγκάζεται να είναι χώρα πολιτικού ασύλου.
«Έχουν ακουστεί πολλές φωνές», κατέληξε ο κληρικός, «που καλούν τους Σύρους να φύγουν για την Ευρώπη. Είμαστε αντιμέτωποι με μια ανθρώπινη τραγωδία και θα προσευχηθούμε απόψε οι δυνάμεις του κόσμου να εργαστούν για να δοθεί ένα τέλος σε αυτήν και οι Σύροι να μπορέσουν μια μέρα να επιστρέψουν στην χώρα τους και στον πολιτισμό τους».
Επίσκοπος Mpako: Καλωσόρισμα, ακρόαση, σεβασμός
Στην παρέμβασή του, ο Αρχιεπίσκοπος Dabula Anthony Mpako, Αρχιεπίσκοπος της Πρετόρια και Αντιπρόεδρος της Συνόδου Επισκόπων της Νότιας Αφρικής, περιέγραψε την κατάσταση των μεταναστών και των προσφύγων στη χώρα του.
Ξεκινώντας μίλησε για την ευκαιρία που του δόθηκε να συμμετάσχει στη «συνομιλία εν πνεύματι» ως μέθοδος της συνοδικής διαδικασίας, ο αρχιεπίσκοπος είπε ότι με την ακρόαση, τον σεβασμό και την αποδοχή, οι άνθρωποι μπορούν πραγματικά να εκφράζονται και να καλωσορίζουν ο ένας τον άλλον. «Ταυτόχρονα», είπε, «κοιτάζοντας τον τόπο από όπου έρχομαι, συνειδητοποιώ ότι ήδη, σε πολλές αφρικανικές χώρες, έχουμε ήδη γόνιμο έδαφος για αυτή τη συνοδική διαδικασία».
Ο Αρχιεπίσκοπος Mpako σημείωσε ότι η χώρα του «αντιμετωπίζει την πρόκληση να πρέπει να δώσει ποιμαντική φροντίδα στους μετανάστες και τους πρόσφυγες», σημειώνοντας ότι η χώρα φιλοξενεί περισσότερους από 2,9 εκατομμύρια πρόσφυγες, τους περισσότερους στην Αφρική.
Είπε: «Η σημαντικότερη αιτία αυτής της μετανάστευσης είναι η φτώχεια», εξηγώντας ότι οι περισσότεροι από τους μετανάστες που έρχονται στη Νότια Αφρική είναι «οικονομικοί μετανάστες».
Στη πόλη του, την Πρετόρια – έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τους μετανάστες – ο Αρχιεπίσκοπος Mpako λέει ότι η Εκκλησία έχει «μια καλά εδραιωμένη διακονία για την ποιμαντική φροντίδα των μεταναστών και των προσφύγων» που προσπαθεί να βοηθήσει και στις πρακτικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της παροχής τροφίμων, ρουχισμού, υγειονομικής περίθαλψης και βοήθειας με τα απαραίτητα έγγραφα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Mpako μίλησε επίσης για τις ανάγκες των καθολικών μεταναστών, εξηγώντας ότι η τοπική του εκκλησία προσπαθεί να τους βοηθήσει να ενταχθούν στην τοπική κοινότητα, ενώ παράλληλα παρέχει ποιμαντική φροντίδα που προσαρμόζεται στην κατάστασή τους, όπως με την παροχή λειτουργιών στη γλώσσα τους και τον διορισμό ιεραποστόλων ιερέων από τις χώρες τους για να τους βοηθήσουν.
Συνοδικότητα και ιεραρχία στην Εκκλησία
Απαντώντας στην ερώτηση σχετικά με το αν η ανανέωση θεσμών στη βάση της συνοδικότητας θα μπορούσε να υπονομεύσει την εξουσία και τα προνόμια των επισκόπων στις επισκοπές, ο επίσκοπος Flores σημείωσε ότι το ζήτημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Η άσκηση της εξουσίας ή της διακονίας από την Εκκλησία, είπε, πρέπει να βασίζεται στη μεταστροφή της καρδιάς, διότι αυτό είναι απαραίτητο για να επιτύχει θετικούς στόχους κάθε δομή.
Αναγνώρισε ότι υπάρχουν πολλές απόψεις σχετικά με το πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί αυτή η ανανέωση, αλλά δήλωσε ότι τον απασχολεί περισσότερο «το πώς θα εγκαινιάσουμε κατά κάποιον τρόπο μια βαθιά δίψα για να γίνουμε ένας λαός βαπτισμένος και χειροτονημένος που επικεντρώνεται στο να υπηρετεί ο ένας τον άλλον στην καρδιά του Χριστού», προσθέτοντας: «Για μένα αυτό είναι το παν».
Με την σκέψη αυτή συμφώνησε και ο Αρχιεπίσκοπος Mpako, ο οποίος υπενθύμισε ότι είναι κοινά αποδεκτό από όλους ότι οι δύο τρόποι πρέπει να συνυπάρχουν: και η συνοδικότητα και η ιεραρχία στην Εκκλησία. «Ωστόσο», είπε, «αυτό που μάλλον θέλουμε να δούμε είναι πώς οι δύο μπορούν να λειτουργήσουν με τέτοιο τρόπο, ώστε η συνοδικότητα να αρχίσει να εμποτίζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ιεραρχική δομή της Εκκλησίας».
Ο καρδινάλιος Czerny πρόσθεσε: «Οι ιεραρχικές δομές της Εκκλησίας δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν από μια διαδικασία που ξεκινά με την ακρόαση. Είναι αδύνατον αυτό να βλάψει την ιεραρχική φύση της Εκκλησίας».
